BEOWULF
a new critical text based on an examination of the original MS
Images of the Beowulf MS are reproduced by kind permission
 of the British Library Board
(who retain copyright)

All other material on this site under a Creative Commons Attribution 4.0 International Licence, Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. Copyright 2002-2020 Benjamin Slade.
last updated on 24-November-2011


/ HWÆT WE GARDE na    in geardagum. 129r
þeodcyninga   þrym gefrunon
hu ða æþelingas    elle(n) fremedon.
Oft scyld scefing   sceaþen[a] þreatum
monegum mægþum    meodosetla ofteah 5
egsode eorl{e}    syððan ærest wear(ð)
feasceaft funden   he þæs frofre geba(d)
weox under wolcnum   weorðmyndum þah.
þ him æghwylc    þara ymbsittendra
ofer hronrade   hyran scolde 10
gomban gyldan   þ wæs god cyning.
ðæm eafera wæs    æfter cenned
geong in geardum   þone god sende
folce to frofre   fyrenðearfe ongeat
þ hie ær drugon    aldor<le>ase. 15
lange hwile   him þæs liffrea
wuldres wealdend   woroldare forgeaf.
beowulf wæs breme   blæd wide sprang
scyldes eafera    scedelandum in.
Swa sceal ge<ong> guma     gode gewyrcean 20
fromum feohgiftum   on fæder /<bea>rme 129v
þ hine on ylde    eft gewunigen
wi(l)gesiþas   þonne wig cume.
leode gelæsten   lofdædum sceal
in mægþa gehwære     man geþeon. 25
him ða scyld gewat    to gescæphwile
felahror feran   on frean wære
hi hyne þa ætbæron    to brimes faroðe
swæse gesiþas    Swa he selfa bæd
þenden wordum weold    wine scyldinga 30
leof landfruma   lange ahte
þær æt hyðe stod    hringedstefna
isig 7 útfus   æþelinges fær.
aledon þa   leofne þeoden
beaga bryttan   on bearm scipes 35
mærne be mæste.    þær wæs madma fela
of feorwegum   frætwa gelæded.
Ne hyrde ic cymlicor   ceol gegyrwan
hildewæpnum   7 heaðowædum
billum 7 byrnum   him on bearme læg 40
madma mænigo   þa him mid scoldon
on flodes æht   feor gewitan.
Nalæs hi hine læssan    lacum teodan
þeodgestreonum    þon{ne} (þ)a d(y)don
þe hine æt frumsceafte    forð onsendon 45
ænne ofer yðe    umborwe / sende 130r
Þa gyt hie him asetton    segen g<yl>denne
heah ofer heafod   leton holm ber(an)
geafon on garsecg   him wæs geomor sefa
murnende mod   men ne cunnon 50
secgan t(o) soðe    selerædenne
hæleð under heofenum    hwa þæm hlæste onfeng.
I
ÐA wæs on burgum    beowulf scyldinga
leo(f) leodcyning   longe þrage
folcum gefræge   fæder ellor hwearf 55
aldor of earde   oþ þ him eft onwoc
heah healfdene    heold þenden lifde
gamol 7 guðreouw    glæde scyldingas
Ðæm feower bearn    forðgerimed
in worold wocun   weoroda ræswa{n} 60
heorogar. 7 hroðgar    7 halga til
hyrde ic þ <yrse> <wæs> <on>elan cwen.
heaðo-Scilfingas   healsgebedda
þa wæs hroðgare    heresped gyfen
wiges weorðmynd.   þ him his winemagas 65
georne hyrdon   oðð þ seo geogoð geweox
magodriht micel   him on mod bearn
þ healreced    hatan wolde.
/ [medo]ærn micel   men gewyrcean 130v
þone yldo (b)earn    æfre gefrunon. 70
7 þær on innan    eall (g)edælan
geongum 7 ealdum   swylc him god sealde
buton folcscare   7 feorum gumena.
(Ð)a ic wide gefrægn    weorc gebannan
manigre mægþe    geond þisne middangeard 75
folcstede frætwan    him on fyrste gelomp
ædre mid yldum.   þ hit wearð ealgearo
healærna mæst;    scop him heort naman
se þe his wordes geweald    wide hæfde.
He beot ne aleh   beagas dælde 80
sinc æt symle   sele hlifade.
heah 7 horngeap   heaðowylma bad
laðan liges    ne wæs hit lenge þa gen
þ se {e}cghete     aþumswéoran
æfter wælniðe    wæcnan scolde. 85
ða se ellengæst     earfoðlice
þrage geþolode    se þe in þystrum bad
þ he dogora gehwam    dream gehyrde
hludne in healle   þær wæs hearpan sweg
swutol sang scopes    sægde se þe cuþe 90
frumsceaft fira   feorran reccan..,
/ cwæ(ð) þ se ælmihtiga    eorðan w(orh)<te> 132r
wlitebeorhtne wang   swa wæter b(e)bugeð
gesette sigehreþig    sunn(an) 7 monan
leoman to leohte   landb(uen)dum 95
ond gefrætwade   foldan sceatas
leomum 7 leafum   lif eac gesceop
cy(n)na gehwylcum   þara ðe cwice hwyrfa(þ.)
Swa ða drihtguman   dreamum lifd(on)
eadiglice   oð ðæt an ongan 100
fyrene fre<m>man    feond on helle
wæs se grimma gæst    grendel haten
mære mearcstapa    se þe moras heold
fen 7 fæsten   fifelcynnes eard
wonsæli wer   weardode hwile 105
siþðan him scyppend     forscrifen hæfde
in ca{in}es cynne   þone cwealm gewræc
ece drihten   þæs þe he abel slog.
Ne gefeah he þære fæhðe  ac he hine feor forwræc
metod for þy mane    mancynne fram 110
þanon untydras   ealle onwocon
eotenas 7 ylfe    7 orcneas
swylce gi/ [ga](ntas)    þa wið gode wunnon 132v
lange þrag(e)   (He) him ðæs lean forgeald.
II
(Ge)wat ða neosian    syþðan niht becom 115
hean huses   hu hit hring-dene
æfter (b)eorþege    gebún hæfdon.
Fand þa ðær inne    æþelinga gedriht
swefan æfter (sy)mble    sorge ne cuðon
wonsceaft wera   wiht unhælo 120
grim 7 grædig    gearo sona wæs
reoc 7 reþe    7 on ræste genam
þritig þegna;    þanon eft gewát
huðe hremig   to ham faran
mid þære wælfylle    wica neosan. 125
ða wæs on uhtan    mid ærdæge
grendles guðcræft    gumum undyrne
þa wæs æfter wiste    wóp up ahafen
micel morgensweg   mære þeoden
æþeling ærgod    unbliðe sæt 130
þolode ðryðswyð    þegnsorge dreah
syðþan hie þæs laðan    last sceawedon
wergan gastes   wæs þ gewin to strang
lað 7 longsum   næs hit lengra / (fyrs)t 133r
ac ym(b) ane niht   ef(t gefremede) 135
morðbeala mare   7 no mearn fore
fæhðe 7 fyrene    wæs to fæst on þam
þ(a) wæs eaðfynde    þe him elles hwær
geru(m)licor   ræste <sohte>
bed æfter burum    ða hi(m) gebeacnod wæs 140
gesægd soðlice    sweo(to)lan tacne
healðegnes hete   heold h(y)ne syðþan
fyr 7 fæstor   se þæm feond(e) ætwand.
Swa rixode   ond wið rihte wan
ana wið eallum   oð þ idel stod 145
husa selest   wæs seo hwil micel
.xii. wintra tid   torn geþolode
wine scyldenda    weana gehwelcne
sidra sorga   forðam <secgum> wearð
ylda bearnum   undyrne cuð 150
gyddum geomore   þætte grendel wan
hwile wið hroþgar    heteniðas wæg
fyrene 7 fæhðe    fela missera
singale sæce   sibbe ne wolde
wið manna hwone   mægenes deniga 155
feorhbealo feorran   fea þingian
ne þær nænig witena     wenan þorfte
beorhtre bote    to ban{an} folmum.
/ <ac> <se> (æglæca)   (eh)tende wæs 133v
deorc deaþsc(ua)    (d)uguþe 7 geogoþe 160
seomade 7 syrede   (s)innihte heold
mistige moras   men ne (c)unnon
hwyder helrunan   hwyrftum scriþað
swa fela fyrena   feond mancyn(n)es
atol angengea   oft gefremede. 165
(h)eardra hynða   heorot eardode
sinc(fa)ge sel sweartum nihtum
no he þone gifstol    gretan moste
maþðum for metode    ne his myne wisse
þ wæs wræc micel    wine scyldinga 170
modes brecða   monig oft gesæt
rice to rune   ræd eahtedon
hwæt swiðferhðum    selest wære
wið færgryrum    to gefremmanne.
Hwilum hie geheton   æt h{æ}rgtrafum 175
wigweorþunga   wordum bædon
þ him gastbona    geoce gefremede.
wið þeodþreaum    swylc wæs þeaw hyra.
hæþenra hyht    helle gemundon
in modsefan   metod hie ne cuþon 180
dæda demend   ne wiston hie drihten god.
/ (ne hie) huru heofena helm   herian (ne) cuþon 134r
wuldres waldend   wa bið þæm ðe sceal
þurh sliðne nið    sawle bescufa(n)
in fyres fæþm    frofre ne wenan 185
wihte (ge)wendan   wel bið þæm þe mot
æfter deaðdæge    drihten secean.
7 to fæder fæþmum    freoðo wilnian.
III
Swa ða mælceare    maga healfdenes
singala seað   ne mihte snotor hæleð 190
wean onwendan   wæs þ gewin to swyð
laþ 7 longsum    þe on ða leode becom
nydwracu niþgrim    nihtbealwa mæst
þ fram ham gefrægn    higelaces þegn
god mid geatum   grendles dæda 195
se wæs moncynnes    mægenes strengest
on þæm dæge    þysses lifes
æþele 7 eacen    het him yðlidan
godne gegyrwan   cwæð he guðcyning
ofer swanrade   secean wolde 200
mærne þeoden    þa him wæs manna þearf
ðone siðfæt him    snotere ceorlas
lyt hwon logon.   / (Þeah) he him (l)eof wære 134v
hwetton hige(rofne)    (hæ)l sceawedon
hæfde se goda   geata leoda 205
(c)empan gecorone   þara þe he cenoste
findan mihte   .xv.na sum
sundwudu sohte   secg wisade
lagucræftig mon   landgemyrcu
fyrst forð gewat   flota wæs on yðum. 210
bát under beorge   beornas gearwe
on stefn stigon   streamas wundon
sund wið sande   secgas bæron
on bearm nacan   beorhte frætwe
guðsearo geatolic;    guman ut scufon 215
weras on wilsið   wudu bundenne.
gewat þa ofer wægholm    winde gefysed
flota famiheals   fugle gelicost
þ ymb antid    oþres dogores
wundenstefna   gewaden hæfde 220
þ ða liðende    land gesawon
brimclifu blican   beorgas steape.
side sænæssas    þa wæs sund liden
eoletes æt ende    þanon up hraðe
Wedera leode   on wang stigon. 225
sæwudu sældon    syrcan hrysedon.
guðgewædo    gode þancedon
þæs þe him yþlade    eaðe wurdon.
/ (Þa) of wealle geseah   weard scildinga 135r
se þe (holm)clifu    healdan scolde 230
beran ofer bolcan   beorhte randas
fyrdsearu fuslicu   hine fyrwyt bræc
modgehygdum   hwæt þa men wæron.
Gewat him þa to waroðe    wicge rid(an)
þegn hroðgares    þrymmum cwehte 235
mægenwudu mundum    meþelwordum frægn.
hwæt syndon ge    searohæbbendra
byrnum wer(e)de   þe þus brontne ceol
ofer lagustræte   lædan cwomon
hider ofer holmas     <...> 240
{h}e wæs endesæta    ægwearde heold
þe on land dena   laðra nænig
mid scipherge   sceðþan ne meahte
no her cuðlicor   cuman ongunnon.
lindhæbbende   ne ge leafnesword 245
guðfremmendra   gearwe ne wisson
maga gemedu   næfre ic maran geseah
eorla ofer eorþan    ðonne is eower sum
secg on searwum   nis þ seldguma              
wæpnum geweorðad    næf{n}e him his wlite leoge 250
ænlic ansyn    nu ic eower sceal
frumcyn witan   ær ge fyr / (heon)an 135v
leassceaweras   on land den(a)
furþur feran   nu ge feorbuend
mereliðende mi{n}ne gehyrað 255
anfealdne geþoht    ofost is selest
to gecyðanne   (h)wanan eowre cyme syndon.            
IIII
Him se yldesta   andswarode
werodes wisa   wordhord onleac
we synt gumcynnes   geata leode 260
ond higelaces   heorðgeneatas.
wæs min fæder    folcum gecyþed
æþele ordfruma    ecgþeow haten.
gebád wintra worn   ær he on weg hwurfe.
gamol of geardum   hine gearwe geman 265
witena welhwylc   wide geond eorþan.
we þurh holdne hige    hlaford þinne
sunu healfdenes   secean cwomon
leodgebyrgean   wes þu us larena god.
habbað we to þæm mæran       micel ærende 270
deniga frean.   ne sceal þær dyrne sum
wesan þæs ic wene    þu wast gif hit is
swa we.soþlice    / (s)ecgan hyrdon 136r
þ mid scyldingum    scea(ðona) ic nat hwylc.
deogol dædhata   deorcu(m) nihtum 275
eaweð þurh egsan    uncuðne ni(ð)
hynðu 7 hrafyl   ic þæs hroðgar mæg
þur(h) rumne sefan    ræd gelæran
hu he fro(d 7) god    feond oferswyðeþ
gyf him edwend(an)   æfre scolde. 280
bealuwa bisigu   bot eft cuman
7 þa cearwylmas    colran wurðaþ
oððe a syþðan    earfoðþrage
þreanyd þolað    þenden þær wunað
on heahstede   husa selest. 285
weard maþelode   ðær on wicge sæt
ombeht unforht   æghwæþres sceal
scearp scyldwiga    gescad witan
worda 7 worca   se þe wel þenceð
ic þ gehyre    þæt þis is hold weorod 290
frean scyldinga   gewitaþ forð beran
wæpen 7 gewædu    ic eow wisige
swylce ic maguþegnas    mine hate
wið feonda gehwone     flotan eowerne
niwtyrwydne   nacan on sande 295
arum healdan   oþ ðæt eft byreð
ofer lagustrea/ (mas)    leofne mannan 136v
wudu wundenha(ls)   (t)o wedermearce
godfremmendra   swylcum gifeþe bið
þ þone hilderæs       hál gedigeð. 300
gewiton him þa feran    flota (s)tille bád
seomode on sole sidfæþmed (sc)ip
on ancre fæst   eoforlic scionon
(o)fer hleorberan    gehroden golde
fah 7 fyrheard   ferhwearde heold 305
guþmod grummon    guman onetton
sigon ætsomne   oþ þ hy {s}æltimbred.
geatolic 7 goldfah   ongyton mihton.
þ wæs foremærost    foldbuendum
receda under roderum   on þæm se rica bad. 310
lixte se leoma   ofer landa fela.
him þa hildedeor    {h}of modigra
torht getæhte    þæt hie him to mihton
gegnum gangan   guðbeorna sum
wicg gewende   word æfter cwæð. 315
mæl is me to feran    fæder alwalda
mid arstafum   eowic gehealde.
siða gesunde    ic to sæ wille
wið / (w)ra(ð) werod    wearde healdan. 137r
V
Stræt wæs stanfah    stig. wisode 320
gumum ætgædere    guðbyrne scan
heard hondlocen   hringiren scir
song in searwum   þa hie to sele furðum
in hyra gryregeatwum   gangan cwomon
setton sæmeþe    side scyldas 325
rondas regnhearde   wið þæs recedes weal.
bugon þa to bence    byrnan hringdon
guðsearo gumena   garas stodon
sæmanna searo   samod ætgædere
æscholt ufan græg    wæs se irenþreat 330
wæpnum gewurþad    þa ðær wlonc hæleð
oretmecgas   æfter hæleþum frægn.
hwanon ferigeað ge    fætte scyldas
græge syrcan   7 grimhelmas
heresceafta heap   ic eom hroðgares 335
ár 7 ombiht.   ne seah ic elþeodige
þus manige men   modiglicran.
wen ic þ. ge for wlenco    nalles for wræcsiðum.
ac for hige/ (þry)mmum    hroðgar sohton. 137v
him þa elle(n)rof    andswarode 340
wlanc wedera leod.   word æfter spræc
heard under helme   we synt higelaces
beodgeneatas   beowulf is min nama
wille ic asecgan   sunu healfdenes
mærum þeodne    min ærende. 345
aldre þinum   gif he us geunnan wile
þ we hine swa godne    gretan moton.
wulfgar maþelode    þ wæs wendla leod
wæs his modsefa   manegum gecyðed.
wig 7 wisdom   ic þæs wine deniga 350
frean scildinga   frinan wille
beaga bryttan   swa þu bena eart
þeoden mærne    ymb þinne sið.
7 þe þa andsware    ædre gecyðan
ðe me se goda   agifan þenceð. 355
hwearf þa hrædlice    þær hroðgar sæt
eald 7 {a}nhár    mid his eorla gedriht.
eode ellenrof   þ he for eaxlum gestod
deniga frean   cuþe he duguðe þeaw.
wulfgar maðelode    / to [h]i(s) winedrihtne 360 138r
her syndon ge(fere)de    feorran cumene
ofer geofenes (be)gang    geata leode
þone yldestan   ore(t)mecgas.
beowulf nemnað   hy benan synt
þ hie þeoden min     wið þe moton 365
wordum wrixlan   no ðu him wearne geteoh
ðinra gegncwida   glædman. hroðgar
hy on wiggetawum    wyrðe þinceað.
eorla geæhtlan   huru se aldor deah
se þæm heaðorincum    hider wisade. 370
VI
Hroðgar maþelode    helm scyldinga
ic hine cuðe   cnihtwesende
wæs his ealdfæder    ecgþeo haten
ðæm to ham forgeaf    hreþel geata
angan dohto(r)   is his eaforan nu 375
heard her cumen   sohte holdne wine.
ðonne sægdon þ    sæliþende
þa ðe gifsceattas    geata fyredon
þyder to þance    þ he .xxx/(tig)es 138v
manna mægencræft    on his (mund)gripe 380
heaþorof hæbbe    hine halig god
for arstafum   us onsende
to west-denum   (þ)æs ic wen hæbbe.
wið grendles gryre    (ic) þæm godan sceal
for his modþræce    (m)admas beodan 385
beo ðu on ofeste   hát in gán
seon sibbegedriht   samod ætgædere.
gesaga him eac wordum    þ hie sint wilcuman
deniga leodum   <...>
<...> word inne abead. 390
eow het secgan   sigedrihten min
aldor east-dena   þ he eower æþelu can
7 ge him syndon   ofer sæwylmas
heardhicgende   hider wilcuman
nu ge moton gangan   in eowrum guðgeatawum
under heregriman   hroðgar geseon 396
lætað hildebord    her onbidan
wuduwælsceaftas   worda geþinges.
aras þa se rica    ymb hine rinc manig
þryðlic þegna heap    sume þær bidon
heaðoreaf heoldon    swa him se / (hea)rda bebead. 401 139r
snyredon ætsomn(e)    (þa) secg wisode
under heorotes hrof       <...>
hea[rd] under helme   þ he on heoðe gestod.
beowulf maðelode   on him byrne scan
sea[ro]net seowed   smiþes orþancum 406
wæs þu hr(oð)gar hal     ic eom higelaces
mæg 7 magoðegn.    hæbbe ic mærða fela
ongunnen on geogoþe    me wearð grendles þing.
on minre eþeltyrf    undyrne cuð
secgað sæliðend    þ þæs sele stande 411
reced selesta   rinca gehwylcum
idel 7 unnyt   siððan æfenleoht
under heofenes hador   beholen weorþeð.
þa me þ gelærdon    leode mine
þa selestan   snotere ceorlas. 416
þeoden hroðgar    þ ic þe sohte
for þan hie mægenes cræft    mine cuþon.
selfe ofersawon   ða ic of searwum cwom.
fah from feondum   þær ic fife geband
yðde eotena cyn    7 on yðum slog. 421
niceras nihtes   nearoþearfe dreah
wræc. / (wed)[e]ra nið    wean ahsodon 139v
forgrand g(ra)mum    7 nu wið grendel sceal
wið þam aglæcan    ana gehegan.
ðing wið þyrse    (ic) þe nu ða 426
brego beorht-dena   biddan wille
eodor scyldinga   anre bene.
þ ðu me ne forwyrne    wigendra hleo
freowine (f)olca   nu ic þus feorran com.
þ ic mote ana    minra eorla gedryht. 431
ond þes hearda heap    heorot fælsian
hæbbe ic eac geahsod    þ se æglæca
for his wonhydum   wæpna ne recceð.
ic þ þonne forhicge    swa me higelac sie
min mondrihten    modes bliðe. 436
þ ic sweord bere    oþðe sidne scyld
geolorand to guþe.    ac ic mid grape sceal
fon wið feonde   7 ymb feorh sacan
lað wið laþum    ðær gelyfan sceal
dryhtnes dome   se þe hine deað nimeð. 441
wen ic þ he wille    gif he wealdan mót
in þæm guðsele    geotena leode
etan unforhte   swa he / oft dyde 140r
mægenhreð manna    na (þu) minne þearft
hafalan hydan.   ac he me habban wile 446
deore fahne   gif mec deað nimeð.
byreð blodig wæl    byrgea(n) þenceð
eteð angenga   unmurnlice
mearcað morhopu   no ðu ymb mines ne þearft
lices feorme   leng sorgian. 451
Onsend higelace   gif mec hild nime
beaduscruda betst   þ mine breost wereð
hrægla selest   þ is hrædlan laf
welandes geweorc   gæð a wyrd swa hio scel.
VII
Hroðgar maþelode    helm scyldinga 456
fere fyhtum þu    wine min beowulf.
7 for arstafum   usic sohtest
gesloh þin fæder    fæhðe mæste.
wearþ he heaþolafe    to handbonan
mid wilfingum   ða hine {wi}gara cyn 461
for herebrogan   habban ne mihte.
þanon he gesohte    suð-dena folc
ofer yða gewealc   ar-/(scyl)dinga 140v
ða ic furþum weold    folce deninga
7 on geogoðe heold    gimmerice 466
hordburh hæleþa    ða wæs heregar dead
min yldra mæg   unlifigende
bearn (h)ealfdenes   se wæs betera ðonne ic
siððan (þ)a fæhðe    feo þingode.
sende ic wylfingum   ofer wæteres hrycg 471
ealde madmas   he me aþas swor.
Sorh is me to secganne    on sefan minum
gumena ængum   hwæt me grendel hafað.
hynðo on heorote   mid his heteþancum
færniða gefremed    is min fletwerod 476
wigheap gewanod   hie wyrd forsweop
on grendles gryre   god eaþe mæg
þone dolsceaðan    dæda getwæfan.
Ful oft gebeotedon   beore druncne
ofer ealowæge   oretmecgas 481
þ hie in beorsele    bidan woldon
grendles guþe    mid gryrum ecga.
ðonne wæs þeos medoheal    on morgentid
drihtsele dreorfah   þonne dæg lixte.
eal / bencþelu    blode bestymed 486 141r
heall heor(u)dreore   ahte ic holdra þy læs
deorre duguðe   þe þa deað fornam
site nu t(o) symle   7 onsæl meoto
sigehreð secgum    swa þin sefa hwette.
þa wæs geatmæcgum    geador ætsomne 491
on beorsele   benc gerymed
þær swiðferhþe    sittan eodon
þryðum dealle    þegn nytte beheold
se þe on handa bær    hroden ealowæge
scencte scir wered   scop hwilum sang 496
hador on heorote   þær wæs hæleða dream
duguð unlytel   dena 7 wedera.
VIII
HVNferð maþelode    ecglafes bearn                     
þe æt fotum sæt    frean scyldinga.           
onband beadurune    wæs him beowulfes sið             501
modges merefaran   micel æfþunca.
forþon þe he ne uþe    þ ænig oðer man
æfre / mærða þon ma middangeardes 141v
gehedde under heofenum    þonne he sylfa
eart þu se beowulf    se þe wið brecan wunne              506
on sidne saé    ymb sund flite
ðær git for wlence    wada cunnedon
7 for dolgilpe   on deop wæter
aldrum neþdon   ne inc ænig mon
ne leof ne lað   belean mihte 511
sorhfullne sið   þa git on sund reon.
þær git eagorstream    earmum þehton
mæton merestræta    mundum brugdon
glidon ofer garsecg   geofon yþum
weol wintrys wylm    git on wæteres æht 516
seofon niht swuncon   he þe æt sunde oferflat.
hæfde mare mægen    þa hine on morgentid
on heaþo-ræmes    holm up ætbær
ðonne he gesohte   swæsne   [eðel]
leof his leodum    lond brondinga 521
freoðoburh fægere    þær he folc ahte
burh 7 beagas.   / beot eal wið þe 142r
sunu beanstanes   so[ðe] gelæste.
ðonne wene ic to þe    wyrsan (ge)þingea
ðeah þu heaðoræsa    gehwær dohte 526
grimre guðe   gif þu grendl(es) dearst
nihtlongne fyrst   nean bi(dan)
beowulf maþelode    bearn ecgþeowes
hwæt þu worn fela    wine min hunfer(ð)
beore druncen   ymb brecan spræce 531
sægdest from his siðe    soð ic talige
þ ic merestrengo    maran ahte
earfeþo on yþum    ðonne ænig oþer man.
wit þ gecwædon     cnihtwesende
7 gebeotedon     wæron begen þa git 536
on geogoðfeore   þ wit on gársecg ut
aldrum neðdon   7 þ geæfndon swa.
hæfdon swurd nacod    þa wit on sund reon
heard on handa   wit unc wið hronfixas
werian þohton.   no he wiht fram me 541
flodyþum feor   fleotan meahte
hraþor on holme    no ic fram him wolde.
ða wit æt/ (s)omne    on saé wæron 142v
fif nihta fyrst   (o)þ þ unc flod todraf
wado weallende    wedera cealdost 546
nipende niht.   ond norþan(w)ind
heaðogrim 7hwearf    hreo wæron (y)þa
wæs merefixa   mod onhrered.
þær me wið laðum    licsyrce min
heard hondlocen    helpe gefremede 551
beadohrægl broden    on breostum læg
golde gegyrwed   me to grunde. teah
fah feondscaða   fæste hæfde.
grim on grape    hwæþre me gyfeþe wearð
þ ic aglæcan    orde geræhte 556
hildebille   heaþoræs fornam
mihtig meredeor   þurh mine hand
VIIII
Swa mec gelome   laðgeteonan
þreatedon þearle    ic him þenode
deoran sweorde    swa hit gedefe wæs 561
næs hie ðære fylle    gefean hæfdon
manfordædlan    þ hie me þegon
symbel ymbsæton   saégrunde neah.
ac on mergenne    mecum / wunde 143r
be yðlafe   uppe lægon 566
swe<o[r]dum> aswefede    þ syðþan na
ymb bront(ne) ford    brimliðende
lade ne letton   (leoht) eastan com
beorht beacen godes   brimu swaþredon
þ ic sænæssas       geseon mihte 571
windige weallas    wyrd oft nereð
unfægne eorl   þonne his ellen deah.
hwæþere me gesælde    þ ic mid sweorde ofsloh
niceras nigene    no ic on niht gefrægn
under heofones hwealf   heardran feohtan 576
ne on egstreamum   earmran mannon.
hwaþere ic fara feng    feore gedigde
siþes werig   ða mec saé oþbær
flod æfter faroðe    on finna land.
wudu weallendu    no ic wiht fram þe 581
swylcra searoniða   secgan hyrde
billa brogan    breca næfre git
æt heaðolace.    ne gehwæþer incer
swa deorlice   dæd gefremede
fagum sweordum no ic þæs gylpe 586
þeah ðu þinum broðrum    to banan wurde
heafodmægum    þæs þu in / (hell)e scealt 143v
werhðo dreogan    þeah þin (wit) duge.
secge ic þe to soðe    sunu ecg(laf)es
þ næfre gre{n}del swa fela    gryra gefremede 591
atol æglæca    ealdre þinum.
hynðo on heorote    gif þin hige wære
sefa swa searogrim   swa þu self talast.
ac he hafað onfunden.    þ he þa fæhðe ne þearf
atole ecgþræce    eower leode 596
swiðe onsittan   sige-scyldinga
nymeð nydbade   nænegum arað.
leode deniga   ac he lust wigeð.
swefeð ond sendeþ.     secce ne weneþ
to gar-denum   ac ic him geata sceal 601
eafoð 7 ellen   ungeara nu
guþe gebeodan   gæþ eft se þe mót.
to medo modig   siþþan morgenleoht
ofer ylda bearn   oþres dogores
sunne sweglwered   suþan scineð. 606
þa wæs on salum    sinces brytta
gamolfeax 7 guðrof    geoce gelyfde
/ brego beorht-dena    gehyrde on (beo)wulfe 144r
folces hyrde   fæstrædne geþoht
ðær wæs hæleþa hleahtor     hlyn swynsode 611
word wæron wynsume       eode wealhþeow forð
cwen hroðgares    cynna gemyndig
grette goldhroden   guman on healle.
7 þa freolic wif    ful gesealde
ærest east-dena   eþelwearde 616
bæd hine bliðne    æt þær(e) beorþege
leodum leofne    he on lust geþeah
symbel 7 seleful    sigerof kyning
ymbeode þa    ides helminga
duguþe 7 geogoþe    dæl æghwylcne 621
sincfato sealde    oþ þæt sæl alamp
þ hio beowulfe     beaghroden cwen
mode geþungen    medoful ætbær.
grette geata leod    gode þancode
wisfæst wordum    þæs ðe hire se willa gelamp 626
þ heo on ænigne    eorl gelyfde
fyrena frofre    he þ ful geþeah
wælreow wiga   / (æt w)ealhþeon 144v
7 þa gyddode    guþe gefysed
beowulf maþelode     bearn ecgþeowes. 631
ic þæt hogode     þa ic on holm gestah.
sæbat gesæt     mid minra secga gedriht
þ ic anunga    eowra leoda
willan geworhte   oþðe on wæl crunge.
feondgrapum fæst     ic gefremman sceal 636
eorlic ellen    oþðe endedæg
on þisse meoduhealle    minne gebidan.
ðam wife þa word    wel licodon
gilpcwide geates    eode goldhroden.
freolicu folccwen    to hire frean sittan. 641
þa wæs eft swa ær    inne on healle
þryðword sprecen     ðeod on sælum
sigefolca sweg    oþ þ semninga
sunu healfdenes   secean wolde
æfenræste.   wiste þæm ahlæcan 646
to þæm heahsele    hilde geþinged.
siððan hie sunnan leoht    geseon meahton
oþðe nipende    niht ofer ealle
scaduhelma gesceapu    scriðan cwoman
wan under wolcnum    werod eall aras. 651
{ge}grette þa guma   [guman] oþerne
hroðgar beowulf    7 him hæl abead.
winærnes / geweald    7 þ word acwæð. 145r
Næfre ic ænegum men    ær alyfde
siþðan ic hond 7 rond    hebban mihte 656
ðryþærn dena     buton þe nu ða
hafa nu 7 geheald    husa selest
gemyne mærþo    mægenellen cyð
waca wið wraþum.    ne bið þe wilna gád
gif þu þ ellenweorc    aldre gedigest 661
X
ÐA him hroþgar gewat    mid his hæleþa gedryht
eodur scyldinga   ut of healle
wolde wigfruma    wealhþeo secan
cwen to gebeddan    hæfde kyningwuldor
grendle togeanes    swa guman gefrungon 666
seleweard aseted    sundornytte beheold
ymb aldor dena    eotonweard abead
huru geata leod    georne truwode
modgan mægnes    metodes hyldo.
ða he him of dyde   isernbyrnan 671
helm of hafelan    sealde his hyrsted sweord
irena cyst    ombihtþegne
7 gehealdan het    hildegeatwe
gespræc þa se goda     gylpworda sum.
beowulf / geata     ær he on bed stige 676 145v
no ic me an herewæsmun    hnagran talige
guþgeweorca    þonne grendel hine
forþan ic hine sweorde    swebban nelle
aldre beneotan    þeah ic eal mæge
nát he þara goda    þ he me ongean slea 681
rand geheawe    þeah ðe he rof sie
niþgeweorca    ac wit on niht sculon.
secge ofersittan    gif h{e} gesecean dear.
wig ofer wæpen    7 siþðan witig god
on swa hwæþere hond     halig dryhten 686
mærðo deme    swa him gemet þince.
hylde hine þa heaþodeor     hleorbolster onfeng
eorles andwlitan    7 hine ymb monig
snellic saérinc    selereste gebeah.
nænig heora þohte     þ he þanon scolde 691
eft eardlufan    æfre gesecean
folc oþðe freoburh     þær he afeded wæs.
ac hie hæfdon gefrunen    þ hie ær to fela micles
in þæm winsele    wældeað fornam
denigea leode    ac him dryhten forgeaf 696
wigspeda gewiofu.   / wedera leodum 146r
frofor 7 fult(um)    (þ hie) feond heora
ðurh anes cræft    ealle ofercomon
selfes mihtum    soð is gecyþed
þ mihtig god    manna cynnes 701
weold ({w}ide)ferhð     com on wanre niht
scriðan s(cea)dugenga     sceotend swæfon
þa þ hornreced    healdan scoldon.
ealle buton an(um)    þ wæs yldum cuþ
þ hie ne moste        þa meto(d) nolde. 706
se synscaþa    under sceadu bregdan.
ac he wæccende    wraþum on andan
bad bolgenmod    beadwa geþinges.
XI
Ða com of more   under misthleoþum
grendel gongan    godes yrre bær 711
mynte se manscaða    manna cynnes
sumne b(e)syrwan    in sele þam hean
wod under (wolc)num    to þæs þe he winreced
goldsele gum(e)na    gearwost wisse.
fættum fahne    ne wæs þæt forma sið 716
þ he hroþgares    ham gesohte.
næfre he on aldordagum     ær /(ne) siþðan 146v
heardran hæle    healðegnas fand
com þa to recede    rinc siðian
dreamum bedæled     duru sona onarn 721
fyr(ben)dum fæst    syþðan he hire folmum <æt>hran.
Onbræd þa bealohydig     ða [h]e gebolgen wæs
recedes muþan    raþe æfter þon
on fagne flor   feond treddode
eode yrremod    him of eagum stod 726
ligge gelicost    leoht unfæger.
geseah he in recede   rinca manige
swefan sibbegedriht   samod ætgædere
magorinca heap    þa his mod ahlog.
mynte þæt he gedælde     ær þon dæg cwome. 731
atol aglæca    anra gehwylces
lif wið lice    þa him alumpen wæs
wistfylle wen    ne wæs (þ) (w)yrd þa gen.
þ he ma moste    manna cynnes
ðicgean ofer þa niht     þryðswyð beheold 736
mæg higelaces    hu se manscaða
under færgripum    gefaran wolde.
ne þ se aglæca     yldan þohte
ac he ge/ feng hraðe    forman siðe 147A/ (131)r
slæpendn(e) rinc     slat unwearnum 741
bát banlocan    bl(od) edrum dranc
synsnædum swealh     sona hæfde
unlyfigendes    ealgefeormod.
fe(t) 7 folma    forð near ætstop
nam þa mid h(an)da    higeþihtigne 746
rinc on ræste    ræhte ongean
feond mid folme    he onfeng hraþe
inwitþancum    7 wið earm gesæt
sona þ onfunde     fyrena hyrde
þ he ne mette    middangeardes 751
eorþan sceatta    on elran men
mundgripe maran    he on mode wearð
forht on ferhðe    no þy ær fram meahte
hyge wæs him hinfus     wolde on heolster fleon
secan deofla gedræg     ne wæs his drohtoð þær        756
swylce he on ealderdagum    ær gemette.
gemunde þa se goda     mæg higelaces
æfenspræce    uplang astod
7 him fæste wiðfeng     fingras burston
eoten wæs utweard     eorl furþur stop 761
mynte se mæra.    / [hw](ær) he meahte swa. 147A/ (131)v
widre gewindan    7 (o)n weg þanon
fleon on fenhopu    wiste [h]is fingra geweald
on grames grapum æt) he wæs geocorsið
þ se hearmsca(þa)    to heorute ateah. 766
dryhtsele (dy)nede    denum eallum wearð
ceasterbuendum    cenra gehwylcum
eorlum ealuscerwen    yrre wæron begen.
reþe renweardas       reced hlynsode
þa wæs wundor micel    þ se winsele. 771
wiðhæfde heaþodeorum     þæt he on hrusan ne feol
fæger foldbold    ac he þæs fæste wæs.
innan 7 utan   irenbendum
searoþoncum besmiþod     þær fram sylle ábeag.
medubenc monig    mine gefræge 776
golde geregnad    þær þa graman wunnon
þæs ne wendon ær     witan scyldinga
þ hit a mid gemete    manna ænig.
{b}etlic 7 bánfag    tobrecan meahte
listum tolucan    nymþe liges fæþm 781
swulge on swaþule     sweg /up astag. 147r
niwe geneahhe    norð-denum st(od)
atelic egesa    anra gehwylcum
þara (þe) of wealle    wop gehyrdon.
gryreleoð (ga)lan    godes andsacan 786
sigeleasne sang    (sar) wanigean.
helle hæfton    heold hine fæste
se þe manna wæs    mægene str(en)gest
on þæm dæge    þysses lifes.
XII
Nolde eorla hleo   ænige þinga 791
þone cwealmcuman    cwicne forlætan.
ne his lifdagas   leoda ænigum
nytte tealde    þær genehost brægd
eorl beowulfes    ealde lafe
wolde freadrihtnes    feorh ealgian 796
mæres þeodnes     ðær hie meahton swa.
hie þ ne wiston    þa hie gewin drugon
heardhicgende   hildemecgas.
7 on healfa gehwone    heawan þohton
sawle secan    þone synscaðan. 801
ænig ofer eorþan     irenna cyst
guðbilla nan    gretan nolde.
ac he sigewæpnum   / (fo)rsworen hæfde 147v
ecga gehwylcre    scolde (h)is aldorgedal
on ðæm dæge    þysses (lif)es 806
earmlic wurðan    7 se ellor. gast
(on) feonda geweald    feor siðian.
ða þæt (o)nfunde    se þe fela æror
modes myrðe    (m)anna cynne
fyrene gefremede.    he (f)ag wið god 811
þ him se lichoma    læstan (n)olde
ac hine se modega    mæg hygela(c)es
hæfde be honda    wæs gehwæþer oðrum
lifigende lað    licsar gebad
atol æglæca     him on eaxle wearð 816
syndolh sweotol    seonowe onsprungon
burston banlocan    beowulfe wearð
guðhreð gyfeþe     scolde grendel þonan
feorhseoc fleon    under fenhleoðu
secean wynleas wíc    wiste þe geornor 821
þ his aldres wæs    ende gegongen.
dogera dægrim    denum eallum wearð
æfter þam wælræse    willa gelumpen.
hæfde þa gefælsod    se þe ær feorran com
snotor 7 swyðferhð     sele hroðgares 826
genered wið / niðe     nihtweorce gefeh 148r
ellenmær(þum)     hæfde east-denum
geatmecga leod    gilp gelæsted.
Swylce oncyþðe    ealle ge(bette)
inwidsorge    þe hie ær drugon 831
7 for (þrea)nydum    þolian scoldon
torn unlyt(el)    þ wæs tacen sweotol
syþðan hildedeor    hond alegde
earm 7 eaxle    þær wæs eal geador
grendles grape    under geapne h<rof> 836
XIII
ÐA wæs on morgen    mine gefræge
ymb þa gifhealle    guðrinc monig
ferdon folctogan    feorran 7 nean
geond widwegas    wundor sceawian
laþes lastas    no his lifgedal 841
sarlic þuhte    secga ænegum
þara þe tirleases    trode sceawode
hu he werigmod   on weg þanon
niða ofercumen    on nicera mere
fæge 7 geflymed    feorhlastas bær. 846
ðær wæs on blode    brim weallende
atol yða geswing    eal gemenged.
haton heolfre    / (heo)rodreore weol 148v
deaðfæge deog.     siððan dreama leas.
in fenfreoðo    feorh alegde. 851
(hæþ)ene sawle     þær him hel onfeng.
þanon (eft) gewiton    ealdgesiðas
swylce geong (ma)nig    of gomenwaþe
fram mere modge   (m)earum ridan
beornas on blancum    ðær (w)æs beowulfes 856
mærðo mæned     monig oft gecwæð
þætte suð ne norð    be sæm tweonum
ofer eormengrund    oþer nænig
under swegles begong    selra nære
rondhæbbendra    rices wyrðra. 861
ne hie huru winedrihten    wiht ne logon
glædne hroðgar     ac þ wæs god cyning.
Hwilum heaþorofe    hleapan leton
on geflit faran    fealwe mearas
ðær him foldwegas    fægere þuhton 866
cystum cuðe    hwilum cyninges þegn
guma gilphlæden     gidda gemyndig
se ðe ealfela    ealdgesegena
worn gemunde    word oþer fand
soðe gebunden    secg eft ongan 871
sið beowulfes    snyttrum / styrian 149r
7 on sped wrecan    spel gerade
wordum wrixlan    welhwylc gecwæð
þæt he fram sigemunde    secgan hyrde
elle(ndæ)dum    uncuþes fela 876
wælsinges gewin    wide siðas
þara þe gumena bearn    gearwe ne wiston.
fæhðe 7 fyrena     buton fitela (mid) hine
þonne he swulces hwæt    secgan wol(de)
eam his nefan   swa hie a wæron 881
æt niða gehwam    nydgesteallan.
Hæfdon ealfela   eotena cynnes
sweordum gesæged     sigemunde gesprong
æfter deaðdæge    dom unlytel.
Syþðan wiges heard    wyrm acwealde 886
hordes hyrde    he under harne stan
æþelinges bearn     ana geneðde
frecne dæde    ne wæs him fitela mid.
hwæþre him gesælde    ðæt þ swurd þurhwod
wrætlicne wyrm     þ hit on wealle ætstod 891
dryhtlic iren    draca morðre swealt.
hæfde aglæca    elne gegongen
þ he beahhordes    brucan moste
selfes dome    / sæbat gehleod 149v
bær on bearm scipes    beorhte frætwa 896
wælses eafera    wyrm hat (ge)mealt.
Se wæs wreccena   wide mærost
(o)fer werþeode     wigendra hleo
ellendædum    (h)e þæs ær onðah
siððan heremodes    hild (s)weðrode 901
earfoð 7 ellen     he mid eotenum (w)earð
on feonda geweald    forð forlacen
(s)nude forsended    hine sorhwylmas
lemede to lange    he his leodum wearð
eallum æþellingum     to aldorceare. 906
Swylce oft bemearn    ærran mælum
swiðferhþes sið     snotor ceorl monig
se þe him bealwa    to bote gelyfde
þ þ ðeodnes bearn    geþeon scolde
fæderæþelum onfón     folc gehealdan 911
hord 7 hleoburh    hæleþa rice
[eðel] scyldinga    he þær eallum wearð
mæg higelaces    manna cynne
freondum gefægra     hine fyren onwod.
hwilum flitende    fealwe stræte 916
mearum mæton.   Ða wæs morgenleoht
scofen 7 scynded     / eode scealc monig 150r
swiðhicgende    to sele þam hean
searowundor seon    swylce se(lf) cyning
of brydbure    beahhorda wear(d) 921
tryddode tirfæst.    getrume micle
cystum gecyþed    7 his cwen mid him
med(o)stigge mæt    mægþa hose.
XIIII
Hroðgar maþelode     he to healle geon(g)
stod on stapole    geseah steapne hrof 926
golde fahne.    ond grendles hond.
ðisse ansyne    alwealdan þanc
lungre gelimpe    fela ic laþes gebad
grynna æt grendle.    a mæg god wyrcan
wunder æfter wundre     wuldres hyrde. 931
ðæt wæs ungeara     þ ic ænigra me
weana ne wende    to widan feore
bote gebidan    (þonne blode fah
husa selest    heorodreorig stod
wea widscofen)    witena gehwylcne. 936
ðara þe ne wendon    þæt hie wideferhð
leoda landgeweorc    laþum beweredon.
/ scuccum 7 scinnum    nu scealc hafað 150v
þurh drihtnes miht    dæd gefremede.
ðe we ealle    (ær) ne meahton 941
snyttrum besyrwan    hwæt (þ s)ecgan mæg
efne swa hwylc mægþa    swa ðone magan cende.
æfter gumcynnum     gyf heo gyt lyfað
þ hyre ealdmetod    este wære.
bearngebyrdo    nu ic beowulf þec 946
secg bet{o}sta    me for sunu wylle
freogan on ferhþe     heald forð tela.
niwe sibbe    ne bið þe ænigre gad
worolde wilna    þe ic geweald hæbbe
ful oft ic for læssan    lean teohhode 951
hordweorþunge    hnahran rince
sæmran æt sæcce     þu þe self hafast.
dædum gefremed    þ þin <dom> lyfað
awa to aldre    alwalda þec
gode forgylde    swa he nu gyt dyde. 956
beowulf maþelode     bearn ec{g}þeowes
we þ ellenweorc    estum miclum
feohtan fremedon    frecne geneðdon.
eafoð uncuþes     uþe ic swiþor
þ ðu hine selfne    geseon moste 961
feond on frætewum    fylwerigne.
ic him hrædlice    / heardan clammum 151r
on wælbedde    wriþan þohte
þ he for handgripe     minum scolde
licgean lifbysig    butan his lic swice. 966
ic hine ne mihte    þa metod nolde
gange(s) getwæman     no ic him þæs georne ætfealh
feorhgeniðlan    wæs to foremi(htig)
feond on feþe    hwæþere he his folme f(or)let
to lifwraþe    last weardian 971
earm 7 (eax)le    no þær ænige swa þeah
feasceaft (gu)ma    frofre gebohte.
no þy leng leof(að)    laðgeteona
synnum geswenced    ac hyne sár hafað
in {nið}gripe    nearwe befongen 976
balwon bendum    ðær abidan sceal
maga mane fah    miclan domes
hu him scir metod    scrifan wille.
ða wæs swigra secg     sunu ec{g}lafes
on gylpspræce    guðgeweorca 981
siþðan æþelingas    eorles cræfte
ofer heanne hrof    hand sceawedon
feondes fingras    foran æghwylc wæs
steda nægla gehwylc     style gelicost
hæþenes handsporu    hilde/rinces 986 151v
egl unheoru    æghwylc gecwæð
þ him heardra nan    hrinan wolde
iren ærgod þ     ðæs ahlæcan
blodge beadufolme    (o)nberan wolde.
XV
ÐA wæs haten hreþe    heort innanweard 991
folmum gefrætwod     fela þæra wæs
wera 7 wifa    þe þ winreced
gestsele gyredon    goldfag scinon
web æfter wagum     wundorsiona fela
secga gehwylcum    þara þe on swylc starað.    996
wæs þ beorhte bold    tobrocen swiðe
eal inneweard    irenbendum fæst
heorras tohlidene    hrof ana genæs
ealles ansund    þe se aglæca
fyrendædum fag    on fleam gewand 1001
aldres orwena    no þ yðe byð
to befleonne    fremme se þe wille.
Ac gesacan sceal    sawlberendra
nyde genydde    niþða bearna
grundbuendra    gearwe stowe. 1006
þær his lichoma     legerbedde fæst.
Swefeþ æfter symle     Þa wæs sæl 7 mæl
þ to healle / gang    healfdenes sunu 152r
wolde self cyni(ng)    symbel þicgan
ne gefrægen ic þa mægþ(e)    maran weorode 1011
ymb hyra sincgyfan    s(el) gebæran.
bugon þa to bence    blæd(agan)de
fylle gefægon    fægere geþægon
(me)doful manig    magas þara
swiðhicgend(e)    on sele þam hean 1016
hroðgar 7 hroþulf     (heo)rot innan wæs
freondum afylled    nalles f(acen)stafas
þeod-scyldingas    þenden fremed(on)
forgeaf þa beowulfe    brand healfde(nes)
segen gyldenne    sigores to leane 1021
hro(den) hiltecumbor        helm 7 byrnan
mære m(að)þumsweord     manige gesawon.
beforan be(orn) beran     beowulf geþah
ful on flette.    no (he) þære feohgyfte
for scotenum    scami(gan) ðorfte 1026
ne gefrægn ic freondlicor    feow(er) madmas
golde gegyrede    gummanna fela
in ealobence    oðrum gesellan.
ym(b) þæs helmes hrof     heafodbeorge
wirum bewunden walan utan heold 1031
þæt him fela / (la)f frecne ne meahton 152v
scurheard sceþ(ða)n     þonne scyldfreca
ongean gramum    (g)angan scolde.
Heht ða eorla hleo    eah(ta) mearas
fætedhleore    on flet teon. 1036
(in u)nder eoderas    þara anum stod
sadol searwum fáh     since gewurþad
þæt wæs hilde. setl    heahcyninges
ðonne sweorda gelac    sunu healfdenes
efnan wolde    næfre on ore læg 1041
widcuþes wig    ðonne walu feollon
7 ða beowulfe    bega gehwæþres
eodor ingwina    onweald geteah.
wicga 7 wæpna     het hine wel brucan.
swa manlice    mære þeoden 1046
hordweard hæleþa     heaþoræsas geald
mearum 7 madmum.    Swa hy næfre man lyhð
se þe secgan wile    soð æfter rihte.
XVI
ÐA  gyt æghwylcum    eorla drihten
þara þe mid beowulfe    brimleade teah 1051
on þære medubence.    maþðum gesealde
yr/ felafe    7 þone ænne heht 153r
golde forgy(l)dan    þone ðe grendel ær
mane acwealde    swa he hyra ma wolde
nefne him witi(g) god    wyrd forstode 1056
7 ðæs mannes mod     (me)tod eallum weold
gumena cynnes    swa h(e) nu git deð
forþan bið andgit    æghwær selest
ferhðes foreþanc     fela sceal g(e)bidan
leofes 7 laþes    se þe longe her 1061
on ðyssum windagum    worolde bruceð.
þær wæs sang 7 sweg    samod ætgædere
fore healfdenes   hildewisan
gomenwudu greted    gid oft wrecen.
ðonne healgamen    hroþgares scop 1066
æfter medobence    mænan scolde
finnes eaferum    ða hie se fær begeat
hæleð healfdena     hnæf scyldinga
in freswæle    feallan scolde
ne huru hildeburh    herian þorfte. 1071
eotena treowe    unsynnum wearð
beloren leofum   æt þam hildplegan
bearnum 7 broðrum     hie on gebyrd hruron
gare / (w)unde     þ wæs geomuru ides 153v
nalles holinga    (h)oces dohtor 1076
meotodsceaft bemearn    (sy)þðan morgen com.
ða heo under swegle    (ge)seon meahte
morþorbealo maga     (þ)ær he ær mæste heold
worolde wynne    wig ealle fornam
finnes þegnas    nemne feaum anum 1081
þæt he ne mehte    on þæm meðelstede
wig hengeste    wiht gefeohtan
ne þa wealafe    wige forþringan
þeodnes ðegne.    ac hig him geþingo budon
þ hie him oðer flet    eal gerymdon 1086
healle 7 heahsetl    þ hie healfre geweald
wið eotena bearn    agan moston
7 æt feohgyftum    folcwaldan sunu
dogra gehwylce    dene weorþode
hengestes heap    hringum wenede 1091
efne swa swiðe    sincgestreonum
fættan goldes    swa he fresena cyn
on beorsele   byldan wolde.
ða hie getruwedon    on twa healfa
fæste frioðuwære     fin hengeste 1096
elne unflitme    aðum / benemde. 154r
þ he þa wealafe    weotena dome
arum heolde    þ ðær ænig mon
wordum ne worcum    wære ne bræce.
(ne) þurh inwitsearo    æfre gemænden 1101
ðeah hie hira beaggyfan    banan folgedon
ðeodenlease    þa him swa geþearfod wæs
gyf þonne frysna hwylc    frecnen spræ(ce)
ðæs morþorhetes    myndgiend wære
þonne hit sweordes ecg    syððan scolde 1106
a{d} wæs geæfned     7 i{n}cge gold.
ahæfen of horde     here-scyldinga
betst beadorinca.   wæs on bæl gearu
æt þæm ade wæs    eþgesyne
swatfah syrce      swyn ealgylden. 1111
eofer irenheard    æþeling manig
wundum awyrded    sume on wæle crungon.
het ða hildeburh    æt hnæfes ade
hire selfre sunu    sweoloðe befæstan
bánfatu bærnan    7 on bæl dón 1116
earme on eaxle    ides gnornode
geomrode giddum    guðrinc astah.
wand / (to) wolcnum     wælfyra mæst 154v
hlynode (fo)r hlawe    hafelan multon.
bengeato (bu)rston    ðonne blód ætspranc. 1121
laðbite lices    lig ealle forswealg
gæsta (g)ifrost     þara ðe þær guð fornam
bega folces    wæs hira blæd scacen.
XVII
(G)Ewiton him ða wigend    wica neosian
freondum befeallen    frysland geseon 1126
hamas 7 heaburh    hengest ða gyt
wælfagne winter    wunode mid finn
{ea}l unhlitine    eard gemunde
þeah þe {n}e meahte    on mere drifan
hringedstefnan    holm storme weol 1131
won wið winde    winter yþe beleac
isgebinde    oþ ðæt oþer com
gear in geardas    swa nu gyt deð
þa ðe syngales    sele bewitiað
wuldortorhtan weder    ða wæs winter scacen 1136
fæger foldan bearm     fundode wrecca
gist of geardum    he to gyrnwræce
swiðor / þohte    þonne to sælade 155r
gif he tor(nge)mot    þurhteon mihte
þ he eote(na) bearn    inne gemunde. 1141
Swa he ne fo(r)wyrnde    woroldrædenne
þonne him hunlafing    hildeleoman
billa sele(st)    on bearm dyde
þæs wæron mid eoten(um)     ecge cuðe
swylce ferhðfrecan    fin. eft begeat 1146
sweordbealo sliðen    æt hi(s) selfes hám
siþðan grimne gripe    guðlaf ond oslaf
æfter sæsiðe    sorge mændon
ætwiton weana dæl     ne meahte wæfre mod
forhabban in hreþre     ða wæs heal hroden 1151
feonda feorum    swilce fin slægen
cyning on corþre     7 seo cwen numen
sceotend scyldinga    to scypon feredon
eal ingesteald    eorðcyninges
swylce hie æt finnes ham    findan meahton 1156
sigla searogimma    hie on sælade
drihtlice wif    to denum feredon
læddon. / (to l)eodum    leoð wæs asungen 155v
gleoman(nes) gyd    gamen eft astah.
beorhtode (b)encsweg    byrelas sealdon 1161
wín of (w)underfatum.    þa cwom wealhþeo forð
(g)án under gyldnum beage      þær þa godan twegen
sæton suhtergefæde(r)an    þa gyt wæs hiera sib ætgædere
æghwylc oðrum trywe      swylce þær hunferþ þyle
æt fotum sæt frean scyldinga    gehwylc hiora his ferhþe treowde 1166
þæt he hæfde mód micel     þeah þe he his magum nære
árfæst æt ecga gelacum.    Spræc ða ides scyldinga.
onfoh þissum fulle     freodrihten min
sinces brytta    þu on sælum wes
goldwine gumena    7 to geatum spræc
mildum wordum      swa sceal man don.
beo wið geatas glæd     geofena gemyndig 1173
nean 7 feorran    þu nu hafast
me man sægde    þæt / (þ)u (ð)e for sunu wolde 156r
hereric hab(ban)    heorot is gefælsod
beahsele beor(hta)    brúc þenden þu mote
manigra me(do)    7 þinum magum læf 1178
folc 7 rice    þonne ðu forð scyle
metodsceaft seon    (ic) minne can
glædne hroþulf     þ he þa g(eo)goðe wile
arum healdan    gyf þu ær þonne he
wine scildinga    worold oflætest 1183
wene ic þ he mid gode     gyldan wille
uncran eaferan    gif he þ eal gemon
hwæt wit to willan    7 to worðmyndum
umborwesendum ær    arna gefremedon.
hwearf þa bi bence     þær hyre byre wæron 1188
hreðric 7 hroðmund     7 hæleþa bearn
giogoð æt gædere     þær se goda sæt
beowulf geata    be þæm gebroðrum twæm(.)
XVIII
HIm wæs ful boren     7 freondlaþu
wordum bewægned    7 wundengold 1193
estum geeawed    earmreade twa
hrægl 7 hrin/ (ga)s     healsbeaga mæst 156v
þara þe ic on fol(dan)    (ge)frægen hæbbe
nænigne ic under sweg(l)e     selran hyrde
hordmadmum hæleþa     syþðan hama ætwæg 1198
to herebyrhtan (byri)g     brosinga mene
sigle 7 sincfæt     (se)aroniðas fealh
eormenrices    geceas ecne ræd
þone hring hæfde     higelac geata
nefa swertinges    nyhstan siðe 1203
siðþan he under segne    sinc ealgode.
wælreaf werede    hyne wyrd fornam
syþðan he for wlenco    wean ahsode
fæhðe to frysum     he þa frætwe wæg
eorclanstanas    ofer yða ful. 1208
rice þeoden    he under rande gecranc
gehwearf þa in francna fæþm     feorh cyninges
breostgewædu    7 se beah somod
wyrsan wigfrecan    wæl reafeden
æfter guðsceare     geata leode 1213
hreawic heoldon    heal swege onfeng.
Wealhðeo maþelode     heo fore þæm werede spræc
bruc ðisses beages     beowulf leofa
hyse mid hæle     / (7 þ)isses hrægles neot 157r
þeo{d} gestreona    (7 geþeoh) tela 1218
cen þec mid cræfte     7 þyssum cnyht(um) wes
lara liðe    ic þe þæs lean geman
ha(fast) þu gefered     þ ðe feor 7 neah
ealne widefe(rhþ)    weras ehtigað
efne swa side    swa saé beb(ugeð) 1223
windgeard weallas     wes þenden þu lifige
æþ(eling) eadig    ic þe an tela
sincgestreona    beo þu suna minum
dædum gedefe    dreamhealde(n)de.
her is æghwylc eorl    oþrum getrywe 1228
modes milde      mandrihtne h{leo}
þegnas sy(n)don geþwære     þeod ealgearo
druncne dry(ht)guman    doð swa ic bidde.
Eode þa to setle     þær wæs symbla cyst
druncon wín weras    wyrd ne cuþon 1233
geosceaft grim{m}e    swa hit agangen wearð
eorla manegum    syþðan æfen cwom
7 him hroþgar gewat     to hofe sinum
rice to ræste    reced weardode
unrim eorla    swa hie oft ær dydon 1238
bencþelu beredon     hit geondbræded wearð
beddum 7 bolstrum    beorscealca sum
fus 7 fæge    fletræste ge/(beag) 157v
setton him to heafdon    hilderandas
(b)ordwudu beorhtan     þær on bence wæs. 1243
ofer æþelinge     yþgesene
heaþosteapa helm     hringed byrne
þrecwudu þrymlic     wæs (þ)eaw hyra
þ hie oft wæron    an wig gearwe
ge æt ham ge on herge     ge gehwæþer þara 1248
efne swylce mæla     swylce hira mandryhtne
þearf gesælde     wæs seo þeod tilu.
XVIIII
Sigon þa to slæpe     sum sare angeald
æfenræste       swa him ful oft gelamp
siþðan goldsele    grendel (w)arode 1253
unriht æfnde       oþ þ ende becwom
swylt æfter synnum     þ gesyne wearþ   
widcuþ werum      þte wrecend þa gyt
lifde æfter laþum     lange þrage
æfter guðceare     grendles modor 1258
ides aglæcwif      yrmþe gemunde
se þe wæteregesan    wunian scolde
cealde streamas      siþðan camp {him} wearð
to ecgbanan    angan breþer
fæderenmæge      he þa fag gewat 1263
morþre gemearcod     / (ma)n(d)ream fleon 158r
westen warode      þ(anon woc) fela
geosceaftgasta      wæs þæra grend(el) sum
heorowearh hetelic      se æt heorote fand
wæccendne wer      wiges bidan 1268
þær him aglæca    ætgræpe wearð
hwæþre he gemunde    mægenes strenge
gimfæste gife     ðe him god sealde
7 him to anwaldan      are gelyfde
frofre 7 fultum      ðy he þone feon(d) ofercwom 1273
gehnægde helle gast     þa he hean gewát
dreame bedæled     deaþwíc seon
mancynnes feond      7 his modor þa gyt
gifre 7 galgmod      gegan wolde
sorhfulne sið sunu {d}eo{ð} wrecan 1278
com þa to heorote     ðær hring-dene
geond þ sæld swæfun     þa ðær sona wearð
edhwyrft eorlum      siþðan inne fealh
grendles modor      wæs se gryre læssa
efne swa micle      swa bið mægþa cræft 1283
wiggryre wifes      bewæpned men
þonne heoru bunden     hamere geþuren
sweord swate fah      swin ofer helme
ecgum/ (dyhttig)   andweard scireð. 158v
þa wæs on hea(lle)    (he)ardecg togen 1288
sweord ofer setlum      sidrand manig
hafen handa fæst     helm ne gemunde
byrnan side      þa hine se (br)oga angeat
heo wæs on ofste     wolde ut þanon
feore beorgan      þa heo onfunden wæs 1293
hraðe heo æþelinga    anne hæfde
fæste befangen     þa heo to fenne gang
se wæs hroþgare    hæleþa (l)eofost
on gesiðes hád      be sæm tweonum
rice randwiga      þone ðe heo on ræste abreat 1298
blædfæstne beorn     næs beowulf ðær.
ac wæs oþer in   ær geteohhod
æfter maþðumgife.    mærum geate
hream wearð in heorote     heo under heolfre genam
cuþe folme      cearu wæs geniwod 1303
geworden in wicun      ne wæs þ gewrixle til
þ hie on ba healfa    bicgan scoldon.
freonda feorum      þa wæs frod cyning.
hár hilderinc    on hreon/ (mo)de 159r
syðþan he aldorþegn    unly(figendne) 1308
þone deorestan    deadne wisse.
hra(þe wæs) to bure    beowulf fetod
sigoreadig secg      samod ærdæge
eode eorla sum      æþele cempa
self mid gesiðum    þær se snot(e)ra bád. 1313
hwæþre him alfwalda æf(re) wille
æfter weaspelle    wyrpe gefremman
gang ða æfter flore    fyrdwyrðe man
mid his handscale      healwudu dynede
þ he þone wisan    wordum hnæg(de) 1318
frean ingwina      frægn gif him wære
æfter neodlaðu    niht getæse.
XX
Hroðgar maþelode     helm scyldinga
ne frin þu æfter sælum     sorh is geniwod
denigea leodum      dead is æschere 1323
yrmenlafes     yldra broþor
min rúnwita    7 min rædbora
eaxlgestealla      ðonne we on orlege
hafelan weredon      þonne hniton feþan
eoferas cnysedan / (swy)[lc] [eorl] (s)colde  1328 159v
wesan <..> ærgod   swylc æsc(here) (wæs)
wearð him on heorote    to handbanan
wælgæst wæfre     ic ne wát hwæþer
atol æse wlanc    eftsiðas teah
fylle gefrægnod   heo þa fæhðe wræc 1333
þe þu gystran niht    gren(d)el cwealdest
þurh hæstne had    heardum clammum
forþan he to lange    leode mine
wanode 7 wyrde      he æt wige gecrang
ealdres scyldig      7 nu oþer cwom 1338
mihtig manscaða     wolde hyre mæg wrecan.
ge feor hafað      fæhðe gestæled
þæs þe þincean mæg    þegne monegum
se þe æfter sincgyfan    on sefan greoteþ
hreþerbealo hearde     nu seo hand ligeð 1343
se þe eow welhwylcra    wilna dohte.
ic þ londbuend     leode mine
selerædende      secgan hyrde
þ hie gesawon    swylce twegen
micle mearcstapan      moras healdan 1348
ellorgæstas      ðæra oðer wæs
þæs þe hie gewislicost    gewitan meahton
idese onlicnæs      oðer earmsceapen
on weres wæstmum    wræclastas / træd 160r
næfne he wæs mara    þonne ænig m(an) oðer 1353
þone on geardagum    grendel nem(don)
foldbuende     no hie fæder cunnon
hwæ(þer) him ænig wæs    ær acenned
dyrnra gasta     hie dygel lond
warigeað wulfhleoþu     windi(ge) næssas 1358
frecne fengelad      ðær fyrgenstream
under næssa genipu    niþer gewiteð
flod under foldan      nis þ feor heonon
milgemearces      þ se mere stan{d}eð
ofer þæm hongiað    hri{mg}e bearwas 1363
wudu wyrtum fæst    wæter oferhelmað
þær mæg nihta gehwæm    niðwundor seon
fyr on flode     no þæs frod leofað
gumena bearna      þ þone grund wite
ðeah þe hæðstapa    hundum geswenced 1368
heorot hornum trum      holtwudu sece
feorran geflymed      ær he feorh seleð
aldor on ofre      ær he in wille
hafelan;{helan}   nis þ heoru stow.
þonon yðgeblond    up astigeð 1373
won to wolcnum      þonne wind styreþ
lað gewidru      oð þ lyft drysmaþ
roderas reotað      nu is se ræd gelang
eft æt / (þ)e anum     eard git ne const 160v
frecne stowe      (ðær) þu findan miht 1378
felasinnigne secg   (s)ec gif þu dyrre
ic þe þa fæhðe    feo leanige
ealdgestreonum      swa ic ær dyde
wund{un}golde       gyf þu on weg cymest.
XXI
(B)EOWVLF maþelode     bearn ecgþeo[w]es 1383
ne sorga snotor guma     selre bið æghwæm
þæt he his freond wrece    þonne he fela murne
ure æghwylc sceal    ende gebidan
worolde lifes      wyrce se þe mote
domes aér deaþe     þ bið drihtguman 1388
unlifgendum      æfter selest
áris rices weard      uton hraþe feran
grendles magan     gang sceawigan.
Ic hit þe gehate     no he on helm losaþ.
ne on foldan fæþm     ne on fyrgenholt. 1393
ne on gyfenes grund     gá þær he wille
ðys dogor þu    geþyld hafa
weana gehwylces      swa ic þe wene to.
ahleop ða se gomela     gode þancode
mihtigan drihtne      þæs se man ge/ (spræc) 1398 161r
þa wæs hroðgare    hors ge(bæted)
wicg wundenfeax      wisa fengel
geato(lic) gende      gumfeþa stop
lindhæbbendra      l(astas) wæron
æfter waldswaþum    wide gesyne 1403
gang ofer grundas      gegnum <..> for
ofer (myr)can mor      magoþegna bær
þone selestan      sawolleasne
þara þe mid hroðgare    hám eahtode
ofereode þa      æþelinga bearn 1408
steap stanhliðo     stige nearwe
enge anpaðas      uncuð gelad
neowle næssas     nicorhusa fela.
he feara sum      beforan gengde
wisra monna    wong sceawian 1413
þ he færinga    fyrgenbeamas
ofer harne stan      hleonian funde
wynleasne wudu      wæter under stod
dreorig 7 gedrefed     denum eallum wæs
winum scyldinga      w{æ}rce on mode 1418
to geþolianne     ðegne monegum
oncyð eorla gehwæm     syðþan æscheres
on þam holmclife    hafelan metton
flod blode weol      folc to sægon
/ (hatan) heolfre       horn stundum song 1423 161v
fu(slic) [f]{orð}leoð feþa eal gesæt.
gesawon ða æfter (wæt)ere    wyrmcynnes fela
sellice sædracan    (sun)d cunnian
swylce on næshleoðum    nicras (li)cgean.
ða on undernmæl    oft bewitigað 1428
sorhfulne sið      on seglrade
wyrmas 7 wildeor       hie on weg hruron
bitere 7 gebolgne     bearhtm ongeaton
guðhorn galan      sumne geata leod
of flanbogan      feores getwæfde 1433
yðgewinnes      þ him on aldre stod
herestræl hearda     he on holme wæs
sundes þe sænra     ðe hyne swylt fornam.
hræþe wearð on yðum    mid eoferspreotum
heorohocyhtum      hearde genearwod 1438
niða genæged     7 on næs togen
wundorlic wægbora     weras sceawedon
gryrelicne gist      gyrede hine beowulf
eorlgewædum      nalles for ealdre mearn
scolde herebyrne      hondum gebroden 1443
sid 7 searofah      sund cunnian
seo ðe báncofan      beorgan cuþe
þ him hildegrap    hreþre ne mihte
eorres inwitfeng      aldre gesceþðan.
ac se hwita helm. / (h)afelan werede 1448 162r
se þe meregrundas    men(gan) scolde
secan sundgebland      since geweo(rðad)
befongen freawrasnum    swa hine fyrndagum
worhte wæpna smið     wundrum teode
besette swinlicum      þ hine syðþan no 1453
brond ne beadomecas    bitan ne meahton.
Næs þæt þonne mætost      mægenfultuma
þ him on ðearfe lah    ðyle hroðgares
wæs þæm hæftmece    hrunting nama
þ wæs an foran    ealdgestreona 1458
ecg wæs iren      atertanum fah
ahyrded heaþoswate     næfre hit æt hilde ne swac
manna ængum      þara þe hit mid mundum bewand
se ðe gryresiðas    gegan dorste
folcstede fara      næs þ forma sið 1463
þ hit ellenweorc    æfnan scolde.
huru ne gemunde      mago ecglafes
eafoþes cræftig     þ he ær gespræc
wine druncen      þa he þæs wæpnes onlah.
selran sweordfrecan     selfa ne dorste 1468
under yða gewin      aldre geneþan
drihtscype dreogan       þær he dome forleas
ellen/(mæ)rðum      ne wæs þæm oðrum swa        162v
syðþan (he) hine to guðe    gegyred hæfde.
XXII
BEOWVLF maðelode     bearn ecgþeowes 1473
geþenc nu se mæra    maga healfdenes
snottra fengel      nu ic eom siðes fus
goldwine gumena      hwæt wit geo spræcon
gif ic æt þearfe    þinre scolde
aldre linnan      þ ðu me a wære 1478
forðgewitenum      on fæder stæle
wes þu mundbora minum    magoþegnum
hondgesellum      gif mec hild nime.
Swylce þu ða madmas     þe þu me sealdest
hroðgar leofa      higelace onsend. 1483
mæg þonne on þæm golde ongitan    geata dryhten
geseon sunu hrædles      þonne he on þæt sinc starað
þ ic gumcystum    godne funde
beaga bryttan      breac þonne moste.
7 þu hunferð læt    ealde lafe 1488
wrætlic wægsweord    widcuðne man
heardecg habban      ic me mid hruntinge
dóm gewyrce /     oþðe mec deað nimeð. 163r
æfter þæ(m wordum)    weder-geata leod
efste mid elne      na(las and)sware 1493
bidan wolde      brimwylm onfen(g)
[hil]derince      ða wæs hwil dæges
ær he þone grundwong    ongytan mehte.
Sona þ (on)funde     se ðe floda begong
heorogifre beheold      hund missera 1498
grim 7 grædig     þ þ(ær) gumena sum
ælwihta eard      ufan cunno(de)
grap þa togeanes     guðrinc gefeng
at(olan) clommum      no þy ær in gescod
halan lice     hring utan ymbbearh 1503
þ heo þone fyrdhom    ðurhfon ne mihte
locene leoð(o)syrcan     laþan fingrum
bær þa seo brimwyl{f}   þa heo to botme com
hringa þengel      to hofe sinum
swa he ne mihte      no he þæs modig wæs 1508
wæpna gewealdan     ac hine wundra þæs fela
swecte on sunde   sædeor monig
hildetuxum     heresyrcan bræc
ehton aglæcan     ða se eorl ongeat
þ he <..> niðsele      nathwylcum wæs 1513
þær him nænig wæter    wihte ne sceþede
ne him for hrofsele      hrinan ne mehte
færgripe flodes    /(fyrleoh)t geseah 163v
blacne leoman      beorht(e) [scinan]
ongeat þa se goda    grundwyrgenne 1518
(mer)ewif mihtig      mægenræs forgeaf
hildebille      ho{n}dswenge ne ofteah
þ hire on ha(fe)lan    hringmæl agol
grædig guðleoð     [ð]a se gist onfand
þ se beadoleoma    bitan (no)lde 1523
aldre sceþðan.    ac seo ecg geswac
(ð)eodne æt þearfe     ðolode ær fela
hond(ge)mota      helm oft gescær
fæges fyrd(hr)ægl     ða wæs forma sið
deorum madme      þ his dóm alæg. 1528
eft wæs anræd     nalas elnes (l)æt
mærða gemyndig    mæg hy{g}laces
wearp ða wunde{n}mæl     wrættum gebunden
yrre oretta      þ hit on eorðan læg
stið 7 stylecg     strenge getruwode 1533
mundgripe mægenes     swa sceal man don
þonne he æt guðe    gegan þenceð
longsumne lof     na ymb his lif cearað.
Gefeng þa be eaxle      nalas for fæhðe mearn
guð-geata leod      grendles modor 1538
brægd þa beadwe heard     þa he gebolgen wæs
feorhgeniðlan     þ heo on flet gebeah
heo him eft hraþe    handlean forgeald
grim/ man grapum    7 him togeanes feng 164r
oferwear[p] þa werigmod     wigena strengest 1543
feþecempa      þ he on fylle wearð.
Ofsæt þa þone selegy(st)     7 hyre sea{x} geteah
brad <ond> brúnecg     wolde hire bearn wrecan
angan eaferan      him on eaxle læg
breostnet broden      þ gebearh feore 1548
wið ord 7 wið ecge    ingang forstod
Hæfde ða forsiðod    sunu ecgþeowes
und(er) gynne grund     geata cempa
nemne him heaðobyrne    helpe gefremede
herenet hearde      7 halig god 1553
geweold wigsigor      witig drihten
rodera rædend     hit on ryht gesced
yðelice      syþðan he eft asto(d)
XXIII
GEseah ða on searwum    sigeeadig bil
ealdsweord eotenisc      ecgum þyhtig 1558
wigena weorðmynd     þ<wæs> wæpna cyst
buton hit wæs mare     ðonne ænig mon oðer
to beadulace      ætberan meahte
gód 7 geatolic      giganta geweorc.
he gefeng þa fetelhilt     freca scyldinga 1563
hreoh 7 heorogrim      hringmæl gebrægd
aldres orwena      yrringa/ (s)loh 164v
þ hire wið halse    heard grapode
banhringas bræc     bil eal ðurhwod
fægne flæschoman     heo on flet gecrong 1568
sweord wæs swatig     secg weorce gefeh
lixte se leoma      leoht inne stod
efne swa of hefene      hadre scineð
rodores candel      he æfter recede wlat.
Hwearf þa be wealle     wæpen hafena(de) 1573
heard be hiltum      higelaces ðegn
yrre (7 a)nræd.     næs seo ecg fracod
hilderince      ac he hraþe wolde
grendle forgyldan      guðræsa (f)ela
ðara þe he geworhte    to west-denum 1578
(o)ftor micle      ðonne on ænne sið
þonne he (h)roðgares    heorðgeneatas
sloh on sweofote      slæpende fræt
folces denigea      fyftyne men
7 oðer swylc      ut offerede 1583
laðlicu lac      he him þæs lean forgeald
reþe cempa      to ðæs. þe he on ræste geseah
guðwerigne      grendel licgan
aldorleasne      swa him aér gescod+
hild æt heorote     hra wide sprong 1588
syþðan he æfter deaðe     drepe þrowade
heorosweng heardne      7 hine þa heafde becearf.
Sona þ gesawon    snottre /ceorlas 165r
þa ðe mid hroðgare    on holm (wliton)
þ wæs yðgeblond    eal gemenged
brim b(lode) fah      blondenfeaxe 1593
gomele ymb godne      ongeador spræcon
þ hig þæs æðelinges    eft ne wendon
þ he sigehreðig    secean come
mærne þeoden     þa ðæs monige gewearð 1598
þ hine seo brimwylf    abreoten hæ(f)de.
ða com non dæges     næs ofgeafon
hw(ate) scyldingas      gewat him ham þonon
gold(wine) gumena      gistas secan
modes seoce     7 o(n) mere staredon 1603
wiston 7 ne wendon     þ hie heora winedrihten
selfne gesawon      þa þ sweord ongan
æfter heaþoswate    hildegicelum
wigbil wanian      þæt wæs wundra sum.
þ hit eal gemealt     ise gelicost 1608
ðonne forstes bend    fæder onlæteð
onwindeð wæ(l)rapas     se geweald hafað
sæla 7 mæla     þæt is soð metod.
ne nom he in þæm wicum     weder-geata leod
maðmæhta ma     þeh he þær monige geseah 1613
buton þone hafelan    7 þa hilt somod
since fage      wweord ær gemealt
forbarn brodenmæl     wæs þ blod/ (to þæ)s hat 165v
ættren ellorgæst   se þær (in)ne swealt.
Sona wæs on sunde     se þe (æ)r æt sæcce gebad 1618
wighryre wraðra     wæter up þurhdeaf
wæron yðgebland    eal gefælsod
eacne eardas      þa se ellorgast
oflet lifdagas      7 þas lænan gesceaft.
Com þa to lande     lidmanna helm 1623
swiðmod swymman     sælace gefeah
mægen(by)rþenne       þara þe he him mid hæfde.
(E)odon him þa togeanes     gode þancodon
ðryðlic þegna heap     þeodnes gefegon
þæs þe hi hyne gesundne    geseon moston 1628
ða wæs of þæm[.] hroran    helm 7 byrne
lungre alysed      lagu drusade
wæter under wolcnum     wældreore fag.
ferdon forð þonon    feþelastum
ferhþum fægne     foldweg mæton 1633
cuþe stræte     cyningbalde men
from þæm holmclife     hafelan bæron
earfoðlice       heora æghwæþrum
felamodigra       feower scoldon
on þæm wælstenge    w{æ}rcum geferian 1638
to þæm goldsele    grendles heafod
oþ ðæt / semninga     to sele comon 166r
frome fyrdhwate      feowertyne
geata gongan      gu(m)dryhten mid
modig on gemonge      meod(o)wongas træd. 1643
ða com in gan      ealdor ðegna
dædcene mon      dome gewurþ(ad)
hæle hildedeor     hroðgar gretan.
þ(a) wæs be feaxe    on flet boren
grendles heafod      þær guman druncon 1648
egeslic f(or) eorlum     7 þære idese mid
wliteseon wr(æt)lic     weras onsawon.
XXV
BEOwulf maþelode   bearn ecgþeowe(s)
hwæt we þe þas saélac     sunu healfdene(s)
leod scyldinga      lustum brohton 1653
tires to tacne      þe þu her to locast.
ic þ unsofte    ealdre gedigde
wigge under wætere     weorc geneþde
earfoðlice      ætrihte wæs
guð getwæfed   nymðe mec god scylde. 1658
Ne meahte ic æt hilde    mid hruntinge
wiht gewyrcan      þeah þ wæpen duge.
ac me geuðe ylda waldend
þ ic on wage geseah    wlitig / (ha)ngian 166v
ealdsweord eacen      oftost wisode 1663
(wi)nigea leasum      þ ic ðy wæpne gebræd.
(of)sloh ða æt þære sæcce     þa me sæl (a)geald
huses hyrdas      þa þ hildebil
for(ba)rn brogdenmæl.    swa þ blod gesprang
(ha)tost heaþoswata     ic þ hilt þanan 1668
feon(d)um ætferede     fyrendæda wræc
deað(c)wealm denigea     swa hit gedefe wæs.
ic (h)it þe þonne gehate     þ þu on heorote most
(so)rhleas swefan      mid þinra secga gedryht
(7) þegna gehwylc     þinra leoda 1673
duguðe 7 iogoþe     þ þu him 7rædan ne þearft
þeoden scyldinga     on þa healfe
aldorbealu eorlum      swa þu ær dydest.
ða wæs gyldenhilt    gamelum rince
harum hildfruman      on hand gyfen 1678
enta ærgeweorc     hit on æht gehwearf
æfter deofla hryre    denigea frean
wundorsmiþa geweorc     7 þa þas worold ofgeaf
gromheort guma      godes andsaca
morðres scyldig     7 his modor eac 1683
on geweald gehwearf      woroldcyninga
ðæm selestan    be / sæm tweonum 167r
ðara þe on scedenigge     (sceat)tas dælde.
hroðgar maðelode     hylt sceawode
ealde lafe     on ðæm wæs or (wri)ten 1688
fyrngewinnes.      syðþan flod ofs(loh)
gifen geotende      giganta cyn
frecne (ge)ferdon      þ wæs fremde þeod
ecean dryh(tne)      him þæs endelean
þurh wæteres wylm    waldend sealde. 1693
Swa wæs on ðæm scen(num)    sciran goldes
þurh runstafas    rihte (ge)mearcod
geseted 7 gesæd     hwam þ sweo(rd) geworht
irena cyst      ærest wære
w(reo)þenhilt 7 wyrmfah     ða se wisa spræc 1698
s(u)nu healfdenes      swigedon ealle.
þ la mæg secgan     se þe soð 7 riht
fremeð on folce     feor eal gemon
eald [eðel] wea(rd)   þ ðes eorl wære
geboren betera      blæd (is) aræred 1703
geond widwegas      wine min beo[wulf]
ðin ofer þeoda gehwylce     eal þu hit geþyldum healdest
mægen mid modes snyttrum    ic þe sceal mine gelæstan
freoðe swa wit furðum spræcon     ðu scealt to frofre weorþan 1707
eal langtwidig      leodum þinum
/ (hæl)eðum to helpe      ne wearð heremod (swa) 167v
eaforum ecgwelan      ar-scyldingum.
(Ne) geweox he him to willan     ac to wælfeal(le)
7 to deaðcwalum    deniga leodum 1712
breat (bo)lgenmod      beodgeneatas
eaxlge(ste)allan     þ he ana hwearf
mære þeo(d)en.    mondreamum from
ðeah þe hine (mi)htig god    mægenes wynnum
eafeþum (ste)pte    ofer ealle men 1717
forð gefreme(d)e     hwæþere him on ferhþe greow
breost(h)ord blodreow     nallas beagas geaf.
denum æfter dome     dreamleas gebád
þ he þæs gewinnes    w{æ}rc þrowade
leodbea(l)o longsum     ðu þe lær be þon 1722
gumcyste ongit. á ic þis gid be þe
awræc wintrum frod     wundor is to secganne
hu mihtig god      manna cynne
þurh sidne sefan    snyttru bryttað
eard 7 eorlscipe      he ah ealra geweald 1727
hwilum he on lufan      læteð hworfan
monnes modgeþonc    mæran cynnes.
Seleð him on eþle    eorþan wynne
to healdanne      hleoburh wera
/ gedeð him swa gewealdene       worolde (dæ)las 1732 168r
side rice      þ he his selfa ne m(æg)
(for) his unsnyttrum     ende geþencean.
w(unað) he on wiste     no hine wiht dweleð
ad(l) ne yldo     ne him inwitsorh
on sefa<n> sweorceð     ne gesacu ohwær 1737
ecghe(te) eoweð     ac him eal worold
wendeð on w(il)lan     he þæt wyrse ne con.
XXVI
Oð þ him on innan      oferhygda dæl
wea(xeð) 7 wridað     þonne se weard swefeð
sawele hy(rde)      bið se slæp to fæst 1742
bisgum gebunde(n)      bona swiðe neah
se þe of flanbogan    fyrenum sceoteð
þonne bið on hreþre    under helm drepen
biteran stræle    (him bebeorgan ne con)
wom wundorbebodum      wergan gastes 1747
þinceð him to lytel    þ he to lange heold
gytsað gromhydig     nallas on gylp seleð
fædde beagas   7 he þa forðgesceaft
forgyteð 7 forgymeð     þæs þe him ær god sealde
wuldres/ (wal)dend     weorðmynda dæl. 1752 168v
hit on endestæf    eft gelimpeð
þ se lichoma    [læn]e gedreoseð
fæge gefealleð     fehð oþer (to)
se þe unmurnlice    madmas dæleþ
(eor)les ærgestreon     egesan ne gymeð. 1757
(be)beorh þe ðone bealonið     beowulf leofa
(s)ecg bet{o}sta      7 þe þ selre geceos
ece rædas      (of)erhyda ne gym
mære cempa      nu is þines (m)ægnes blæd
ane hwile     eft sona bið 1762
þ (þe)c adl oððe ecg     eafoþes getwæfeð
oððe (fy)res feng     oððe flodes wylm
oððe gripe (m)eces     oððe gares fliht
oððe atol yldo     (o)ððe eagena bearhtm
forsiteð 7 forswor(c)eð     semninga bið. 1767
þ ðec dryhtguma     deað (o)ferswyðeð
swa ic hring-dena      hund missera
weold under wolcnum      7 hig wigge beleac
manigum mægþa    geond þysne middangeard.
æscum 7 ecgum     þ ic me ænigne 1772
under swegles begong    gesacan ne tealde.
hwæt me þæs on eþle    edwendan cwom
gyrn æfter gomene     seoþðan grendel wearð
ealdgewinna      ingenga min.
/ Ic þære socne      singales wæg 1777 169r
modcear(e) micle      þæs sig metode þanc
ecean (dryht)ne      þæs ðe ic on aldre gebad
þ ic on þo(ne) hafelan       heorodreorigne
ofer eal(d ge)win      eagum starige.
ga nu to setle      (sym)belwynne dreoh 1782
wiggeweorþad      unc (sceal) worn fela
maþma gemænra    siþðan (mor)gen bið.
geat wæs glædmod     geong son(a to)
setles neosan      swa se snottra heht.
þ(a wæs) eft swa ær    ellenrofum 1787
fletsittendum       fægere gereorded
niowan stefne      ni(ht)helm geswearc
deorc ofer dryhtgu(mum)     duguð eal aras
wolde blondenfeax      beddes neosan
gamela scylding      geat unigmetes wel. 1792
rofne randwigan      restan lys(te)
sona him seleþegn    siðes wergum
feorrancundum      forð wisade
se for andrysnum      ealle beweote{d}e
þegnes þearfe     swylce þy dogore 1797
heaþoliðende      habban scoldon.
reste hine þa rumheort     reced hliuade
geap 7 goldfah      gæst inne swæf
þ hrefn blaca     heofones wynne
bliðheort bodode      / [ða c]om beorht scacan 1802 169v
<..>      scaþan onetton.
(wæro)n æþelingas    eft to leodum
fuse to [f](ar)en[n]e     wolde feor þanon
cuma col[l](enf)erhð     ceoles neosan.
Heht þa se hear(da)    (h)runting beran 1807
sunu ecglafes      heht (his s)weord niman
leoflic iren      sægde him (þæ)s leanes þanc
cwæð he þone guðwine    (go)dne tealde.
wigcræftigne      nales (wor)dum log
meces ecge      þ wæs modig secg 1812
(7 þ)a siðfrome     searwum gearwe
wigend wæron.      (Eo)de weorð denum
æþeling to yppan     (þæ)r se oþer wæs
h{æl}e hildedeor    hroð(g)ar grette.
XXVII
(Be)owulf maþelode     bearn ecgþeowes 1817
nu (w)e sæliðend    secgan wyllað
feorran cumene      þ we fundiaþ
higelac secan      wæron her tela
willum bewenede      þu us wel dohtest.
Gif ic þonne on eorþan    owihte mæg 1822
þinre modlufan    maran tilian.
gumena dryhten      ðonne ic gyt dyde
guðgeweorca      ic beo gearo sona.
gif ic þæt ge/ fricge  ofer floda begang 170r
þ þec ymbsittend    egesan þywað 1827
swa þec hete(nde)    hwilum dydon.
Ic ðe þusenda    þegna br(in)ge
hæleþa to helpe     ic on higelace wat
geata dryhten      þeah ðe he geong sy
folces hyrde      þ he mec fremman wile 1832
weordum 7 worcum   þ ic þe wel heri(ge)
7 þe to geoce    garholt bere
mægenes fultum     þær ðe bið manna þearf
g(if) him þonne hreþrinc   to hofum geata
geþinge{ð} þeodnes bearn     he mæg þær fela. 1837
freonda findan      feorcyþðe beoð
selran gesohte      þæm þe him selfa dea(h.)
Hroðgar maþelode    him on andsware
þe þa wordcwydas    wigtig drihten
on sefan sende      ne hyrde ic snotorlicor 1842
on swa geongum feore    guman þingian
þu eart mægenes strang    7 on mode frod
wis wordcwida      wen ic talige
gif þ gegangeð     þæt ðe gar nymeð
hild heorugrimme      hreþles eaferan 1847
adl oþðe iren    ealdor ðinne
folces hyrde     7 þu þin feorh hafast.
þ þe / (s)æ-geatas selran næbben 170v
to geceosen(ne)      cyning ænigne
hordweard hæleþa     (g)yf þu healdan wylt 1852
maga rice     me þin [m]odsefa
licað leng swa wel     leofa beo(w)ulf
hafast þu gefered    þ þam folcum (s)ceal
geata leodum     7 gar-denum
sib (g)emænum   7 sacu restan 1857
inwitniþas       (þe) hie ær drugon
wesan þenden ic weal(d)e    widan rices
maþmas gemæne     ma[n]ig oþerne
godum gegrettan      ofer ganotes bæð
sceal hringnaca ofer (h)eaþu bringan 1862
lác 7 luftacen      ic þa (l)eode wát
ge wið feond ge wið freond    fæste geworhte
æghwæs untæle    ealde wisan.
ða git him eorla hleo    {h}i{n}e gesealde
mago healfdenes      maþmas .xii. 1867
het inne mid þæm lacum    leode swæse
secean on gesyntum      snude eft cuman
gecyste þa      cyning æþelum gód
þeoden scyldinga     ðegn bet{o}stan
7 be healse genam     hruron him tearas 1872
blondenfeaxum      him wæs bega wen
ealdum in/ frodum     oþres swiðor 171r
þ h{i}e seoðða{n} <..>   geseon moston
modige on meþle    (wæs) him se man to þon leof
þ he þone (breost)wylm     forberan ne mehte. 1877
ac him (on) hreþre    hygebendum fæst
æfter d(eo)rum men    dyrne langað.
beorn wið bl(o)de     him beowulf þanan
guðrinc goldwlanc     græsmoldan træd
since h(re)mig      saégenga bad 1882
agedfrean       se (þe) on ancre rád
þa wæs on gange    gi(fu) hroðgares
oft geæhted      þ wæs an cyning
æghwæs orleahtre     oþ þ hin(e) yldo benam
mægenes wynnum     se þe oft manegum scod. 1887
XXVIII
CWOM þa to flode    fela modigra
hægstealdra <..>       hringnet bæron
locene leoðosyrcan     landweard onfand
eftsið eorla      swa he ær dyde
no he mid hearme      of hliðes nosan 1892
/ (gæs)<tas> grette     ac him togeanes rad 171v
(cwæ)ð þ wilcuman    wedera leodum
sca(þan) scírhame    to scipe foron.
þa wæs (on) sande    sægeap naca
hladen here(wæ)dum    hringedstefna 1897
mearum 7 mað(m)um     mæst hlifade
ofer hroðgares      (h)ordgestreonum
he þæm batwearde    (bun)den golde
swurd gesealde      þ he syð(þan) wæs
on meodubence    maþma þy weo(rþ)re 1902
yrfelafe     gewat him on nacan
(d)refan deop wæter     dena land ofgeaf.
þa wæs be mæste    merehrægla sum
segl sale fæst     sundwudu þunede
no þær wegflotan    wind ofer yðum 1907
siðes getwæfde     sægenga for
fleat famigheals      forð ofer yðe
bundenstefna      ofer brimstreamas
þ hie geata clifu    ongitan meahton
cuþe næssas     ceol up geþrang 1912
lyftgeswenced       on lande stod.
hraþe wæs æt / holme      hyðweard geara 172r
se þe ær lange tid    leofra manna
fus æt faroðe    (feor) wlatode
sælde to sande    sidfæþme sci(p) 1917
oncearbendum fæst      þy læs hym yþ(a) ðrym
wudu wynsuman      forwrecan (meah)te
het þa up beran    æþelinga gestr(eon)
frætwe 7 fætgold     næs him feor þan(on)
to gesecanne      sinces bryttan. 1922
higelac hreþling     þær æt ham wunað
s(elfa) mid gesiðum    saéwealle neah
bold w(æs) betlic     bregorof cyning
heahealle      hygd swiðe geong
wis welþungen     þeah ðe wintra lyt 1927
under burhlocan      gebide(n) hæbbe
hæreþes dohtor     næs hio hnah swa þeah
ne to gneað gifa    geata leodum
maþmgestreona      mod þryðo {..} wæg
fremu folces cwen      firen 7rysne 1932
Nænig þ dorste    deor geneþan
swæsra gesiða     nefne sinfrea
þ hire an dæges    eagum starede
ac him wælbende.    /(w)eotode tealde 172v
handgewriþene;      hraþe (seo)þðan wæs 1937
æfter mundgripe    mece (g)eþinged
þ hit sceadenmæl    scyran |(m)oste
cwealmbealu cyðan     ne bið swylc (cwen)lic þeaw
idese to efnanne      þeah ðe (h)io ænlicu sy
þte freoðuwebbe    feores (on)sæce 1942
æfter ligetorne    leofne mannan
(h)uru þ on hoh snod   hemninges mæg
(eal)odrincende      oðer sædan
þ hio leod(b)ealewa    læs gefremede
inwitniða      [s]yððan ærest wearð 1947
gyfen goldhro(d)en      geongum cempan
æðelum diore      syððan hio offan flet
ofer fealone flod      be fæder lare
siðe gesohte      ðær hio syððan well
in gumstole     gode mære 1952
lifgesceafta      lifigende breac.
hiold heahlufan      wið hæleþa brego
ealles moncynnes      mine gefræge
þæs selestan      bi sæm tweonum
eormencynnes      forðam offa/ wæs 1957 173r
geofum 7 guðum     garcene man
wíd(e) (ge)weorðod     wisdome heold 
eðel sinne      þonon <on>geomor wóc
hæleðum to helpe     heminges mæg
nefa garmundes      niða cræftig:~ 1962
XXVIIII
GEwat him ða se hearda    mid his hondscole
sylf æfter sande    sæwong tredan
wide waroðas      woruldcandel scán
sigel suðan fús     hi sið drugon
elne geeodon     to ðæ(s ðe) eorla hleo 1967
bonan ongenþeoes.    burg(um) in innan.
geongne guðcyning    godne gefrunon
hringas dælan     higelace wæs
sið beowulfes      snude gecyðed
þ ðær on worðig    wigendra hleo 1972
lindgestealla      lifigende cwom
heaðolaces. hal      to hofe gongan
hraðe wæs gerymed     swa se rica bebead
feðegestum      flet innanweard
gesæt þa wið sylfne     se ða sæcce genæs 1977
mæg wið mæge    /[s]yððan mandryhten 173v
þurh hleoðorcwyde    holdne gegrette
meaglum wordum      meoduscencum
hwearf. geond þæt side reced     hæreðes dohtor
lufode ða leode     liðwæge bær 1982
h{æ}um to handa   higelac ongan
sinne geseldan    in sele þam hean
fægre fricgcean     hyne fyrwet bræc
hwylce sæ-geata    siðas wæron
hu lomp eow on lade     leofa biowulf 1987
þa ðu færinga    feorr gehogodest.
sæcce secean      ofer sealt wæter
hilde to hiorote      ac ðu hroðgare
wi{d}cuðne wean      wihte gebettest
mærum ðeodne      ic ðæs modceare 1992
sorhwylmum seað     siðe ne truwode
leofes mannes     ic ðe lange bæd
þ ðu þone wælgæst    wihte ne grette
lete suð-dene      sylfe geweorðan
guðe wið grendel     gode ic þanc secge 1997
þæs ðe ic ðe gesundne     geseon moste.
Biowulf maðelode     bearn ecgðioes
/ þ is undyrne      dryhten hige[lac] 174r
{micel} gemeting      monegum fira.
hwy[lc] {orleg}hwíl      uncer grendles 2002
wearð on (ðam) wange    þær he worna fela
sige-(scyl)dingum       sorge gefremede
yrmð(e) to aldre     ic ðæt eall gewræc
swa (be)gylpan <..> þearf    grendeles maga
{yfel} ofer eorðan      uhthlem þone. 2007
se (ðe) lengest leofað    laðan cynnes
f{æcne} bifongen   ic ðær furðum cwom
to ðam hringsele    hroðgar gretan
sona me se mæra    mago healfd(e)nes
syððan he modsefan    minne cuðe 2012
wið his sylfes sunu    setl getæht(e.)
weorod wæs on wynne     ne seah ic widan feorh
under heofones hwealf    healsittendra
medudream mar(an)      hwilum mæru cwen
friðusibb folca      flet eall geondhwearf 2017
bædde byre geonge     oft hio beahwriðan
secge / {sealde}      ær hie to setle geong. 174v
hwilum fo(r) {d}[ugu]ðe   dohtor hroðgares
eorlum [on] ende      ealuwæge bær
þa ic freaware    (flet)sittende. 2022
nemnan hyrde      þær hio [næ](g)led sinc
hæleðum sealde     sio gehaten <is>
geong goldhroden      gladum suna frodan.
<h>(a)fað þæs geworden    wine scyldinga
ri(ce)s hyrde      7 þæt ræd talað 2027
þ he mid ðy (wi)fe    wælfæhða dæl
sæcca gesette     oft (s)eldan hwær.
æfter leodhryre    lytle (hw)ile
bongar bugeð      þeah seo bryd duge
(m)æg þæs þonne ofþyncan    ðeoden heaðo-(b)eardna 2032
7 þegna gehwam    þara leoda
(þ)onne he mid fæmnan    on flett gæð.
dryhtbearn dena      duguða biwenede.
on him gladiað      gomelra lafe
heard 7 hringmæl    heaða-bearna gestreon 2037
þenden hie ðam wæpnum    wealdan moston.
[XXX]
Oð ðæt hie forlæddan    to ðam lindplegan
swæse gesiðas    ond hyra sylfra feorh
þonne cwið æt beore     se ðe beah/gesyhð 175r
eald æscwiga      se ðe eall g(e)[man] 2042
gárcwealm gumena      him bið gri(m) [se]fa
onginneð geomormod    geon(g)<um> cempan
þurh hreðra gehygd    (higes) cunnian
wigbealu weccean      7 þ wo(rd) acwyð.
meaht ðu min wine     mec(e) gecnawan 2047
þone þin fæder    to gef(eohte) bær.
under heregriman      hinde(man) siðe.
dyre iren      þær hyne dene slogon
weoldon wælstowe     syððan wiðergyld læg.
æfter hæleþa hry(re)     hwate scyldungas 2052
nu her þara b(a)nena    byre nathwylces.
frætwum hremig     on flet gæð
morðres gyl[pe{ð}]      7 þone maðþum byreð
þone þe ðu m(id) rihte    rædan sceoldest
manað sw(a) 7 myndgað     mæla gehwylce. 2057
sarum wordum      oð ðæt sæl cymeð
þ se fæmnan þegn    fore fæder dædum.
æfter billes bite    blodfag swefeð.
ealdres scyldig      him se oðer þonan
losað / [{l}i](figen)de     con him land geare 2062 175v
þon(ne) bio(ð) ({b})rocene   on ba healfe
aðsweorð eorla     <syð>ðan ingelde
weallað wælniðas    7 him (wif)lufan
æfter cearwælmum    colran (we)orðað
þy ic heaðo-bear{d}na     hyldo ne (tel)ge 2067
dryhtsibbe dæl     denum unfæcne
(f)reondscipe fæstne     ic sceal forð (sp)recan.
gen ymbe grendel.      þ ðu geare (cun)ne
sinces brytta     to hwan syððan (w)earð.
hondræs hæleða     syððan heofones (g)im. 2072
glad ofer grundas      gæst yrre cwom
(ea)tol æfengrom    user neosan.
ðær we (g)esunde     sæl weardodon
þær wæs hond(s)cio     hilde onsæge
feorhbealu fægum     (h)e fyrmest læg 2077
gyrded cempa     him grendel wearð
mærum mag{u}þegne     to muðbonan.
leofes mannes    líc eall forswealg.
no ðy ær ut ða gen    idelhende.
bona blodigtoð      bealewa gemyndig 2082
of ðam goldsele      gongan wolde.
ac he mægnes róf      min costode
/ grapode gear{o}folm.       glof (hangode) 176r
síd 7 syllic      searobendum fæst
(sio) wæs orðoncum    eall gegyrwed 2087
de(ofles) cræftum    7 dracan fellum
he mec (þær) on innan    unsynnigne
dior dæ(d)fruma    gedón wolde
manigra sumne      hyt ne miht(e) swa
syððan ic on yrre    upprih(te) astod. 2092
To lang ys to reccenne    hu  i({c} {ð}am) leodsceaðan
yfla gehwylces    hon(dlean) forgeald
Þær ic þeoden min     þine leode
weorðode weorcum     he on (weg) losade.
lytle hwile      lifwynna br({ea}c). 2097
hwæþre him sio swiðre    swaðe w(ear)dade.
hand on hiorte      7 he hea(n) ðonan
modes geomor      mereg(rund) gefeoll
me þone wælræs    wine scildunga.
fættan golde      fela lea(no)de 2102
manegum maðmum      syððan me(r)gen cóm.
7 we to symble      geseten hæfdon.
þær wæs gidd 7 gleo      gome(la) / (scilding) 176v
felafricgende     feorran reh(te)
(hwilum) hildedeor       hearpan wynne 2107
go(mel)wudu grette     hwilum gyd awræc.
soð (7 sa)rlíc     hwilum syllic spell.
rehte æfter (r)ihte    rumheort cyning.
hwilum eft (onga)n      eldo gebunden
gomel guðwiga      (gio)guðe cwiðan 2112
hildestrengo      hreðer (inn)e weoll.
þonne he wintrum frod     worn (gem)unde
swa we þær inne    andlangne [dæg]
niode naman      oð ðæt niht becwom.
(oð)er to yldum     þa wæs eft hraðe 2117
gearo (gyr)nwræce.    grendeles modor.
Siðode (sor)hfull     sunu deað fornam
wighete (wed)ra      wif unhyre
hyre bearn gewræc     (beo)rn acwealde
ellenlice     þær wæs æsc(he)re 2122
frodan fyrnwitan      feorh uð(ge)nge.
noðer hy hine ne moston     syððan (m)ergen cwom
deaðwerigne      denia (le)ode.
bronde forbærnan     (n)e on bel hladan.
leofne mannan /     (h)io þ lic ætbær  2127 177r
feondes fæð{me}      [un]der firgenstream.
þ wæs hroðg[are]    hreowa tornost
þara þe leodfruman    lange begeate.
þa se ðeoden (mec)    ðine life
healsode hreohmod      (þ ic) on holma geþring 2132
eorlscipe efnd(e)      ealdre geneðde.
mærðo fremed(e)     he me mede gehet
ic ða ðæs wælm(es)     þe is wide cuð
grimme gryrelic(ne)      grundhyrde fond
þær unc hwil(e) wæs    hand gemæne. 2137
holm heolfre weoll      7 ic heafde becearf
in ðam <grund>s(ele)     grendeles modor.
eacnum ecgu(m)      unsofte þonan
feorh oðferede      næs ic fæge þa gyt.
ac me eorla hl(eo)      eft gesealde 2142
maðma menigeo      mag(a) healfdenes.                             
XXXI
Swa se ðeodkyning    þeawum lyfde
ealles ic ðam leanum    forloren hæfde
mægnes mede      ac he me /<maðma>(s) geaf 177v
sunu healfdenes      on <min>ne sylfes dóm. 2147
ða ic ðe beorn(c)yning     bringan wylle.
estum ge(yw)an      gen is eall æt ðe.
lissa gelong      (ic) lyt hafo.
heafodmaga     nefne (hy)gelac ðec.
het ða in beran      eafor (hea)fodsegn. 2152
heaðosteapne helm     (ha)re byrnan
guðsweord geatolic     (gy)d æfter wræc.
me ðis hildesceorp    (h)roðgár sealde
snotra fengel      sume (w)orde het
þ ic his ærest ðe    est gesægde 2157
(c)wæð þ hyt hæfde    hiorogar cyning
(l)eod scyldunga      lange hwile.
no ðy (æ)r suna sinum    syllan wolde
hwatum (h)eorowearde     þeah he him hold wære.
breostgewædu      bruc ealles well. 2162
hyrde ic þ þam frætwum    feower mearas.
lungre gelice      last weardode.
æppelfealuwe      he him est geteah
meara 7 maðma     swa sceal/ mæg dón. 178r
nealles inwitnet      oðr(um) bregdon 2167
dyrnum cræfte      deað ren<ian>
hondgesteallan      hygelace wæs
(niða) heardum.       nefa swyðe hold
ond geh(wæðer) oðrum    hroþra gemyndig.
hyrd(e) ic þ he ðone healsbeah    hygde (ge)sealde 2172
wrætlicne wundur(maððum)     ðone þe him wealhðeo geaf
ðeo(d)<nes> dohtor     þrio wicg somod
swanco(r) 7 sadolbeorht     hyre syððan wæs
(æfter) beahðege    br{e}ost geweorðod.
swa (b)[eal]dode      bearn ecgðeowes. 2177
guma gu(ð)[um]cuð     godum dædum
dreah æfter dom(e)     nealles druncne slog.
heorðgen(ea)tas      næs him hreoh sefa.
ac he ma(n)cynnes      mæste cræfte.
ginfæsta(n) gife     þe him god sealde 2182
heold hildedeor      hean wæs lange
swa hyne geat(a) bearn    godne ne tealdon.
ne hyne on medobence    micles wyrðne.
/ [dri]hten wereda       gedon wolde 178v
swyðe <sæg>don     þ he sleac wære 2187
æðeling un(fro)m     edwenden cwom
tireadigum (me)nn      torna gehwylces.
het ða eorla (hl)eo    in gefetian.
heaðorof cyning     (hr)eðles lafe.
golde gegyrede      næs (mid) geatum ða 2192
sincmaðþum selra    [o](n) sweordes had.
þ he on biowulfes     (be)arm alegde.
7 him gesealde      seofan (þ)usendo.
bold 7 bregostól      him wæs [b](a)m samod
on ðam leodscipe    [lo]nd gecynde 2197
eard eðelriht      oðrum (s)wiðor.
side rice      þam ðær selra wæs.
(e)ft þ geiode    ufaran dogrum.
hilde(h)læmmum       syððan hygelac læg.
7 hear{dr}ede     hildemeceas 2202
under bordhreoðan    to bonan wurdon.
ða hyne gesohtan    on sigeþeode
hearde hildefrecan      heaðo-scilfingas.
niða genægdan.    nefan hererices
syððan / beowulfe     br[æ]de rice 2207 179r
on hand ge[hwearf]      he geheold tela
fiftig wintra      w(æs ða) frod cyning
eald eþelweard     oð ð(æt) ón ongan
deorcum nihtum      draca (rics<i>an)
se ðe on hea<um> h<of>e      hord beweot(ode) 2212
stanbeorh stear{c}ne      stig under l(æg)
eldum uncuð      þær on innan giong.
nið(a) nathwyl<c>      <ond> <neah> gefeng
hæðnum ho(rde)     hond <gewriþenne>
since fahne     (he þ) syððan <beget> 2217
þ<eah> ð<e> <he> slæpende    (be)syre<d> <hæf>de
þeo[f]es cræfte      þ si(e) ðiod <onfand>
b[u]folc beorn[a]      þ he gebolge<n> wæs.
XXXII
Nealles <næs> geweoldum    wyrmhorda<n> cræft
sylfes willum     se ðe him sare (ge)sceod 2222
ac for þreanedlan    þe<of> nathwylces
hæleða bearna    hetesweng(eas) fleoh
<ærnes> þea<rfe>     ond ðær inne weal(l)
secg synbysig      sona {o}nwa[ca]de
þ <gean> ðam gyst[e]      <gry>rebr<o>g<a> stod 2227
hwæðre <fyren>sceapen /   179r-v
     
                       <...> se fær begeat 2230
Sincfæt <sohte>     þær wæs swylcra fela
in ðam eorð<[se]le>   ærgestreona
swa hy on gearda(gum)    gumena nathwylc
eormenlafe     (æþ)elan cynnes 2234
þanchycgende       þær ge(hy)dde.
deore maðmas      ealle hie deað (fo)rnam
ærran mælum.     7 si an ða gen
(leo)da duguðe      se ðær lengest hwearf
(we)ard winegeomor      {w}ende þæs yldan 2239
(þ h)e lytel fæc    longgestreona
brucan (m)oste      beorh eallgearo
wunode on wonge      [wæ]teryðum neah
niwe be næsse     nearo(c)ræftum fæst
þær on innan bær    eorl(g)estreona 2244
hringa hyrde    ha{n}dwyrðne (d)æl
fættan goldes     fea worda cwæð.
heald þu nu hruse     nu hæleð ne m{o}stan
eorla æhte      hwæt hyt ær on ðe
gode begeaton      guðdeað fornam. 2249
feorhbeale frecne      fyrena gehwylcne.
leoda minra      þa {me}ðe þis <..> ofgeaf
gesawon. seledream      <he> / nah hwa sweord wege 180r
oððe f<æ>[g]<rie>     fæted wæge.
dryncfæt deore     dug<uð> ellor seoc 2254
sceal se hearda helm    <hyr>stedgolde
fætum befeallen     feormy(nd) swefað.
þa ðe beadogriman    bywan sceoldon.
ge swylce seo herepád     s(io) æt hilde gebád
ofer borda gebræc    bite irena 2259
brosnað æfter beorne     ne mæg byrnan hring
æfter wig(fru)man    wide feran
hæleðum be healfe     næs hearpan wyn.
gomen gleobeames      ne gód hafoc
geond sæl swingeð     ne se swifta mearh 2264
burhstede beateð    bea(lo)cwealm hafað
fela feorhcynna      fo(rð) onsended.
Swa giomormod      giohðo mænde.
an æfter eallum     unbliðe hwe{arf}
dæges 7 nihtes     oð ðæt deaðes wylm 2269
hr(an) æt heortan     hordwynne fond
eald uh(t)sceaða     opene standan
se ðe byrnend[e]     biorgas seceð.
nacod niðdraca      niht(es) fleogeð
fyre befangen      hyne foldbuen(d) 2274
/ [: : : : : : : : : : : :]nan   he gesecean sceall 180v
<h>[ear]<m> <on> <h>rusan      þær he hæðen gold
warað [win]trum frod     ne byð him wihte ðy sel.
(sw)a se ðeodsceaða    þreo hund wintra.
(h)eold on hrusa{n}       hordærna sum 2279
eacen(cr)æftig       oð ðæt hyne án abealch
mon on mode      mandryhtne bær.
fæted wæge     frioðowære bæd
hlaford sinne      (ða w)æs hord rasod
onboren beaga (h)ord     bene getiðad 2284
feasceaftum men      frea sceawode.
fira fyrngeweorc      (f)orman siðe.
þa se wyrm onwóc     wroht wæs geniwad.
stonc ða æfter stane     stearcheort onfand
feondes fot(l)ast      he to forð gestop. 2289
dyrnan cræfte      dracan heafde neah.
swa mæg unfæge    eaðe gedigan
wean 7 wræcsið     se ðe waldendes
hyldo gehealdeþ     hordweard sohte
georne æfter grunde     wolde guman findan. 2294
þone þe him on sweofote    sare geteode.
hat 7 hreohmod /      hl(æ)wum oft ymbehwearf 181r
ealn[e utan]weardne     ne ðær ænig mon
on þ[am] westenne <..>      hwæðre hilde gefeh
bea<du> weorces     hwilum on beorh æthwe(arf) 2299
sincfæt sohte     he þ sona onf(and)
ðæt hæfde gumena sum    goldes gefandod
heahgestreona      hordwea(rd) onbád
earfoðlice      oð ðæt æfen c(wom)
wæs ða gebolgen    beorges hyrde. 2304
wolde {s}e laða      lige forgyldan
drin(c)fæt dyre.    þa wæs dæg sceacen
w(yr)me on willan      no on wealle læg
(bi)dan wolde     ac mid bæle fór
fyre gefysed      wæs se fruma egeslic 2309
leodum on lande      swa hyt lungre wearð
on hyra sincgifan      sare geendod:~
XXXIII
ÐA  se gæst ongan    gledum spiwan
beorht hofu bærnan     bry(ne)leoma stod
eldum on andan      no ðæ(r) aht cwices. 2314
lað lyftfloga      læfan / (wolde). 181v
wæs þæs wyrmes wig    wide gesy(ne)
(ne)arofages nið    nean 7 feorran
hu (s)e guðsceaða    geata leode
hatode 7 hyn(de)      hord eft gesceat. 2319
dryhtsele dyrn(ne)      ær dæges hwile.
hæfde landwara    (li)ge befangen
bæle 7 bronde     beorges getruwode
wiges 7 wealles      him seo wen (g)eleah
þa wæs biowulfe    broga gecy(ð)ed 2324
snude to soðe      þ his sylfes h{a}m
bolda selest      brynewylmum mealt.
(g)ifstol geata      þ ðam godan wæs.
hreow (o)n hreðre     hygesorga mæst.
wende (s)e wisa      þ he wealdende 2329
ofer ealde riht      ecean dryhtne
bitre gebulge      (b)reost innan weoll
þeostrum geþoncum>     swa him geþywe ne wæs.
hæfde ligdraca    leoda fæsten.
ealond utan      eorðweard ðone 2334
gledum forgrunden      him ðæs guðkyning
wedera þioden     wræce leornode
heht him þa gewyrcean     wigendra hleo
eallirenne     eorla dryhten
wigbord wrætlic     /wisse he gearwe 2339 182r
þ him holtwudu    he<lpan> ne meahte
lind wið lige      sceolde <li>þenddaga
æþeling ærgód     ende g(e)bidan
worulde lifes      7 se wyrm somod
þeah ðe hordwelan    heolde lan(ge) 2344
oferhogode ða      hringa fengel
þ he þone wídflogan      weorode gesohte
sidan herge     no he him þam sæcce 7red.
ne him þæs wyrmes wig    for wiht dyde.
eafoð 7 ellen     forðon he ær fela 2349
nearo neðende      niða gedig(de)
hildehlemma      syððan he hroðga(res)
sigoreadig secg      sele fælsode.
7 æt g(uðe) forgrap    grendeles mægum
laðan cynnes      no þæt læsest wæs 2354
hondge(mot){a}       þær mon hygelac sloh.
syððan geata cyning     guðe ræsum
freawine folc(a)      freslondum on
hreðles eafora      hiorodryncum swealt
bille gebeate(n)      þonan biowulf com 2359
sylfes cræfte     sundnytte dreah
hæfde him on earm(e)    /<eorla> xxx. 182v
hildegeatwa      þa he to holm(e) <sta>g
nealles hetware      hremge þorf<t>[on]
feðewiges      þe him foran ongean. 2364
linde bæron      lyt eft becwom
fram þam hildfrecan    hames niosan
ofer(s)wam ða sioleða bigong    sunu ecgðeowes
(ea)rm anhaga    eft to leodum
þær him hygd gebead    hord 7 rice 2369
beagas 7 brego(s)tol     bearne ne truwode
þ he wið ælfylcum    eþelstolas
healdan cuðe.      ða wæs hygelac dead.
no ðy ær feasceafte    (f)indan meahton
æt ðam æðelinge    (æ)nige ðinga 2374
þ he heardrede    hlaford (w)ære
oððe þone cynedóm    ciosan wol(d)e
hwæðre. he him on folce      freondlarum heold.
estum mid are      oð ðæt he yldra wearð.
weder-geatum weold      hyne wræcmæcgas 2379
ofer sæ sohtan     suna ohteres
hæfdon hy forhealden    helm scylfinga
þone selestan      sæcyninga
þara {ðe} in swiorice      sinc brytnade.
mærne/ (þ)eoden     him þ to mearce wearð 2384 183r
he (þær) {f}or feorme     feorhwunde hleat
sw(eor)des swengum      sunu hygelaces.
7 [him] eft gewat      ongenðioes bearn
ha(mes) niosan      syððan heardred læg.
let ðone bregostol    biowulf healdan 2389
geatum wealdan      þ wæs god cyning.
XXXIIII
SE ðæs leodhryres  lean gemunde
uferan dogrum      eadgilse wearð
feasceaftum freond      folce gestepte.
ofe(r) sæ side    sunu ohteres 2394
wigum 7 wæpnum     he gewræc syððan
cealdum cearsiðum     cyning ealdre bineat.
swa he niða gehwane    genesen hæfde
sliðra geslyht(a)     sunu ecgðiowes.
ellenweorca      oð ðone anne dæg 2399
þe he wið þam wyrme    gewegan sceolde.
gewat þa .xii.a sum     torne gebolgen
dryhten geata      dracan sceawia(n)
hæfde þa gefrunen    hwanan sio fæhð aras.
bealonið biorna     him to bearme /(cwom) 2404 183v
ma(ð)þumfæt mære     þurh ðæs me(l)(da)n hond
se wæs on ðam ðreate    þreotteo(ða) secg
se ðæs orleges    or onstealde
hæft (hy)gegiomor     sceolde hean ðonon.
wong (w)isian     he ofer willan giong. 2409
to ðæs ðe he eorðsele    anne wisse.
hlæw under (hr)usan    holmwylme neh.
yðgewinne      se wæs innan full
wrætta 7 wira     weard unhiore
gearo guðfreca      goldmaðmas heold. 2414
eald under eorðan     næs þ yðe ceap
to gegangenne      gumena ænigum
gesæt ða on næsse    niðheard cyning.
þenden hælo abead    heorðgeneatum
gold(w)ine geata      him wæs geomor sefa 2419
wæfre 7 wælfus     wyrd ungemete neah.
se ðone gomelan      gretan sceolde
secean sawle hord      sundur gedælan
lif wið lice      no þon lange wæs.
feorh æþelinges    flæsce bewunden. 2424
biowulf maþelade     bearn ecgðeowes
fela ic on giogoðe    guðræsa genæs
orleghwila     ic þ eall gemon.
/ ic wæs syfanwintre      þa mec sin(ca bal)dor 184r
freawine folca      æt minum fæ(der) genam 2429
heold mec 7 hæfde    hreðel cyn(ing)
geaf me sinc 7 symbel     sibbe gemund(e)
næs ic him to life    laðra owihte
beorn (in) burgum      þonne his bearna hwylc.
herebe(ald) 7 hæðcyn.    oððe hygelac min 2434
wæs þam yldestan    ungedefelice
mæges dædum    morþorbed stred
syððan hyne hæðcyn    of hornbogan.
his freawine      flane geswencte
miste mercelses      7 his mæg o(f)scet 2439
broðor oðerne    blodigan gare
þ w(æs) feohleas gefeoht    fyrenum gesyngad.
hreð(re) hygemeðe     sceolde hwæðre swa þeah
æð(e)ling unwrecen    ealdres linnan
swa bið geomorlic    gomelum ceorle 2444
to gebidanne      þ his byre ride
giong on galgan      þonne h(e) gyd wrece
sarigne sang      þonne his sunu hangað
hrefne to hroðre     7 he him helpa(n) ne mæg
eald 7 infrod      ænige gefremma(n) 2449
symble bið gemyndgad    morna gehwylce
/ (eafo)ran ellorsið      oðres ne gymeð 184v
(t)o gebidanne      burgum in innan
yrfeweardas      þonne se an hafað
þurh deaðes nyd    dæda gefondad. 2454
gesyhð sorhcearig    on his suna bure
winsele westne      windge reste.
reote berofene      ridend swefað
hæleð in hoðman     nis þær hearpan sweg
gomen in geardum      swylce ðær iu wæron. 2459
XXXV
GEwiteð þonne on sealman      sorhleoð gæleð
an æfter anum     þuhte him eall to rum
wongas 7 wicstede     swa wedra helm
æfter herebealde    heortan sorge
weallinde wæg     wihte ne meahte. 2464
on ðam feorhbonan    fæghðe gebetan
no ðy ær he þone heaðorinc    hatian ne meahte
laðum dædum     þeah him leof ne wæs.
he ða mid þære sorhge     þe him sio sár belamp
gumdream ofgeaf      godes leoht geceas 2469
eaferum læfde     swa deð eadig mon
lond 7 leodbyrig      þa he of life gewat
þa/ (wæs) synn 7 sacu    sweona 7 geata 185r
of(er {w}id ) wæter   wroht gemæne.
herenið hea(rda)     syððan hreðel swealt 2474
oððe him ongenðeowes    eaferan wæran
frome fyrdhwate      freode ne woldon
ofer heafo healdan      ac ymb hreosnabeorh
eat(olne) inwitscear    oft {ge}fremedon.
þ m(æg)wine    mine gewræcan 2479
fæhðe 7 fyrene     swa hyt gefræge wæs
þeah ðe oðer his    ealdre gebohte
heardan ceape      hæðcynne wearð
geata dryhtne      guð onsæg(e)
þa ic on morgne gefrægn    mæg oðerne 2484
billes ecgum    on bonan stælan.
þær onge(n)þeow    eofores niosað.
guðhelm toglad      gomela scylfing
hreas <heaþo>blac   hond gemunde:
fæhðo genoge     feorhsweng ne ofteah. 2489
ic him þa maðmas     þe he me sealde
geald æt guðe     swa me gifeðe wæs.
leohtan sweorde      he me lond forgeaf
eard eðelwy(n)      næs him ænig þearf
þ he to gifðum     oððe. to gar-denum 2494
oððe in swiorice    secean þurfe
/ (wyrs)an       wigfrecan weorðe gecypa(n) 185v
(symle) (ic) him on feðan    beforan wolde
ana on orde     7 swa to aldre sceall
sæcce fremman     þenden þis sweord þolað 2499
þ mec ær 7 sið    oft gelæste
syððan ic for dugeðum    (d)æghrefne wearð
to handbonan      huga (ce)mpan
nalles he ða frætwe    frescyning{e}
breostweorðunge      bringan moste 2504
ac in cempan gecrong      cumbles hyrde
æþeling on elne     ne wæs ecg bona
ac him hildegrap      heortan wylmas
banhus gebræc     nu sceall billes ecg
hond 7 heard sweord    ymb hord wigan. 2509
beowulf maðelode     beotwordum spræc
niehstan siðe      (i)c geneðde fela
guða on geogoðe;    gyt ic wylle
frod folces weard      fæhðe secan
mærðum fremman   gif mec se mánsceaða 2514
of eorðsele      ut geseceð
gegrette ða      gumena gehwylcne
hwate helmberend      hindeman siðe
swæse gesiðas     nolde ic sweord beran
wæpen to wyrme    / gif ic wiste hu 2519 186r
wið ðam aglæcean    elle(s) meahte.
gylpe wiðgripan     swa ic gio wi(ð) grendle dyde
ac ic ðær heaðufyres     hate(s) wene
reðes 7 hattres   forðon ic me on hafu
bord 7 byrnan      nelle ic beorges weard 2524
oferfleon fotes trem     ac unc <..> sce(al)
weorðan æt wealle     swa unc wyrd geteoð
metod manna gehwæs     ic eom on mode from.
þ ic wið þone guðflogan    gylp ofe(r)sitte
gebide ge on beorge      byrnum werede 2529
secgas on searwum      hwæðer sel mæge
æfter wælræse     wunde gedygan.
uncer twega     nis þæt eower sið
ne gemet mannes      ne(fn)<e> min anes
wat he wið aglæcean    eofoðo dæle 2534
eorlscype efne      ic mid elne sceall
gold gegangan      oððe guð nimeð
feorhbealu frecne      frean eowerne.
aras ða bi ronde     rof oretta
heard under helm(e)     hiorosercean bær 2539
under stancleofu      strengo getruwode
anes mannes     ne bið swylc earges sið
geseah. ða be wealle     / (se ð)e worna fela 186v
gumcystum gód      guða ge(d)igde
hildehlemma      þonne hnitan feðan. 2544
stodan stanbogan     stream ut þonan.
brecan of beorge      wæs þære burnan wælm
heaðofyrum hat.      ne meahte horde neah
unbyrnende     ænige hwile
deop gedygan      for dracan lege. 2549
let ða of breostum     ða he gebolgen wæs
weder-geata leod      word ut faran
stearcheort styrmde     stefn in becom
heaðotorht hlynnan    under hárne stán
hete wæs onhrered     hordweard oncniow 2554
mannes reorde      næs ðær mara fyrst
freode to friclan   from ærest cwom
oruð aglæcean     ut of stane
hat hildeswát      hruse dynede
biorn under beorge      bordrand onswáf 2559
wið ðam gryregieste    geata dryhten
ða wæs hringbogan    heorte gefysed
sæcce to seceanne     sweord ær gebræd
god guðcyning      gomele lafe
ecgum ungleaw      æghwæðrum wæs 2564
bealohycgendra       / (bro)ga fram oðrum 187r
stiðmod gestod      (wið) steapne rond
winia bealdor      ða se wyr(m) gebeah
snude tosomne     he on searwum bád
gewat ða byrnende    gebogen scriða(n) 2569
to gescipe scyndan      scyld wel gebearg
(life) 7 lice      læssan hwile
mærum þeodne     þon(ne) his myne sohte
ðær he þy fyrste    fo(r)man dogore
wealdan moste      swa him wyrd ne gescraf 2574
hreð æt hilde     hond u(p) abræd.
geata dryhten      gryrefahne slo(h)
incgelafe     þ sio ecg gewác
brun on bane     bat unswiðor.
þonne his ðiodcyning    þe(arfe) hæfde 2579
bysigum gebæded     þa wæs beorges weard
æfter heaðuswenge    on hreou(m) mode
wearp wælfyre;    wide sprungon
hildeleoman      hreðsigora ne gealp
goldwine geata      guðbill geswác 2584
nacod æt niðe     swa hyt no sceolde
iren ærgód      ne wæs þ eðe sið.
þ se mæra    maga ecgðeowes
grundwong þone    ofgyfan wolde
sceolde <..> willan  wic eardian. 2589
elles hwergen      swa / (sceal) æghwylc mon. 187v
alætan lændag(as)     næs ða long to ðon
þ ða aglæcean    hy eft gemetton
hyrte hyne hordweard     hreðer æðme weoll
niwan stefne      nearo (ðr)owode 2594
fyre befongen     se ðe ær folce weold.
nealles him on heape    h{a}ndgesteallan
(æ)ðelinga bearn     ymbe gestodon
hildecystum       ac hy on holt bugon
ealdre burgan      hiora in anum weoll 2599
sefa wið sorgum     sibb æfre ne mæg
wiht onwendan      þam ðe wel þenceð:~
XXXVI
(W)IGlaf wæs haten     weoxstanes sunu
leof(l)ic lindwiga      leod scylfinga.
mæg ælfheres     geseah his mondryhten 2604
under heregriman      hat þrowian.
gemunde ða ða are    þe he him ær forgeaf.
wícstede weligne      wægmundinga
folcrihta gehwylc      swa his fæder ahte
ne mihte ða forhabban     hond rond gefeng 2609
geolwe linde      gomelswyrd geteah
þæt wæs mid eldum    eanmundes laf.
/ (su)na ohtere        þam æt sæcce wearð 188r
w(ræcca) wineleasum    weohstanes bana
meces ecg(um)      7 his magum ætbær 2614
brunfagne helm      hringde byrnan
ealdsweord etonisc      þ him onela forgeaf
his gædelinges    guðgewædu
fyrdsearo fuslic      no ymbe ða fæhðe spræc
þeah ðe he his broðor bearn    abredwade. 2619
he frætwe geheold    fela missera
bill 7 byrnan      oð ðæt his byre mihte
eorlscipe efnan      swa his ærfæder
geaf him ða mid geatum    guðgewæda
æghwæs unrim     þa he of ealdre gewat 2624
frod on forðweg     þa wæs forma sið
geongan cempan      þ(æt) he guðe ræs
mid his freodryhtne      fremman sceolde
ne gemealt him se modsefa     ne his mægenes laf
gewac æt wige     þa se wyrm onfand 2629
syððan hie togædre    gegan hæfdon
wigláf maðelode     wordrihta fela
sægde gesiðum     him wæs sefa geomor.
ic ðæt/ (mæl) geman     þær we medu þegun 188v
þon(ne) (we) geheton    ussum hlaforde 2634
in biorsele      (ð)e us ðas beagas geaf
þ we him ða guðgetawa    gyldan woldon
gif him þyslicu    þearf gelumpe
helmas 7 heard sweord     ðe he usic on herge geceas.
to ðyssum siðfate    sylfes willum 2639
onmunde usic mærða     7 me þas maðmas geaf
þe he usic gárwigend    gode tealde
hwate helmberend      þeah ðe hlaford us
þis ellenweorc    ana aðohte
to gefremmanne      folces hyrde 2644
forðan he manna mæst    mærða gefremede
dæda dollicra     nu is se dæg cumen
þ ure mandryhten     mægenes behofað
godra guðrinca      wutun gongan to
helpan hildfruman      þenden hyt sy 2649
gledegesa grim      god wat on mec
þ me is micle leofre     þ minne lichaman
mid minne goldgyfan      gled fæðmie
ne þynceð me gerysne     þ we rondas beren
eft to earde      nemne we æror mægen 2654
fáne gefyllan.      / (f)eorh. ealgian 189A/ (197)r
wedra ðeodnes      ic wat gear(e)
þ næron ealdgewyrht     þ he ana scyle
g(eata) duguðe      gnorn þrowian
gesigan æt sæcce     urum sceal sweord 7 helm 2659
byrne 7 byrduscrud      (bam) gemæne.
wod þa þurh þone wælréc     wig(hea)folan bær
frean on fultum      fea worda (cwæð)
leofa Biowulf      læst eall tela
swa ðu on g(eo)guðfeore    geara gecwæde 2664
þ ðu ne alæte    be ðe lifigendum.
dóm gedreosan      scealt nu dædum rof
æðeling anhydig     ealle mægene
feorh ealgian     ic ðe fullæstu.
æfter ðam wordum    wyrm yrre cwom 2669
atol inwitg(æst)    oðre siðe
fyrwylmum fah      fionda nio(s{i}an)
laðra manna      lig yðum for
born bord (wið) rond     byrne. ne meahte
geongum gárwigan      geoce gefremman 2674
ac se maga geonga      und(er) his mæges scyld
elne geeode      þa his agen <wæs>
gledum forgrunden      þa gen guðcyning
m<iht> gemunde     mægenstrengo sloh
hildebille     (þ) hyt on heafolan stód 2679
niþe genyded      nægl(in)g forbærst
geswác æt sæcce    sweord biowulfes
/ gomol 7 grægmæl      him þ gifeðe ne wæs 189A/ (197)v
(þ) him irenna    ecge mihton
helpan æt hilde     wæs sio hond to strong 2684
se ðe meca gehwane    (m)ine gefræge
swenge ofersohte      þonne he to (s)æcce bær
wæpen wundum heard     næs him (w)ihte ðe sel.
þa wæs þeodsceaða    þriddan siðe
frecne fýrdraca      fæhða gemyndig 2689
ræsde on ðone rofan     þa him rum ageald
hat 7 heaðogrim     heals ealne ymbefeng
biteran banum     he geblodegod wearð
sawuldriore.      swat yðum weoll.
XXXVII  
ÐA  ic æt þearfe <gefrægn>      þeodcyninges 2694
andlongne eorl      ellen cyðan
cræft 7 cenðu     swa him gecynde wæs
ne hedde he þæs heafolan     ac sio hand gebarn
modiges mannes      þær he his mægenes. healp
þ he þone niðgæst    nioðor hwene sloh. 2699
secg on searwum      þ ðæt sweord gedeaf
fah 7 fæted;    þ ðæt fýr ongon
sweðrian syððan     þa gen sylf cyning.
geweold his gewitte     wællseaxe gebræd
biter 7 beaduscearp     þ he on byrnan wæg 2704
forwrat wedra / helm    wyrm on middan 189r
feond gefyldan      ferh ellen wræc
7 hi hyne þa begen    abroten hæfdon
sibæðelingas      swylc sceolde secg wesan.
þegn æt ðearfe     þ ðam þeodne wæs 2709
siðas sigehwile  sylfes dædum
wo(rlde) geweorces.      ða sio wund ongon
þe him se e(orð)draca    ær geworhte
swelan 7 swella(n)     (he) þ sona onfand
þ him on breostum    beal(onið) weoll 2714
attor on innan      ða se æðeling gion(g)
þ he bi wealle    wishycgende
gesæt on sesse     seah on enta geweorc
hu ða stanbogan      stapulum fæste
ece eorðreced      innan heald(e)[n] 2719
hyne þa mid handa     heorodreorigne
(þeo)den mærne     þegn ungemete till
winedry(hten) his      wætere gelafede
hilde sædne      7 his he(l)<m> onspeon.
biowulf maþelode     he ofer be(nne) spræc 2724
wunde wælbleate     wisse he gearwe
þ he dæghwila    gedrogen hæfde
eorðan wyn<ne>      ða wæs eall sceacen
dogorgerimes      deað ungemete neah
nu ic suna minum      syllan wolde 2729
guðgewædu       þær me gifeðe swa
ænig yrfe/ weard    æfter wurde 189v
lice gelenge     ic ðas leo(de) heold.
fiftig wintra      næs se folccyning
ymbesittendra      ænig ðara 2734
þe mec guðwinum    (gr)etan dorste
egesan ðeon      ic on earde bád
(m)ælgesceafta      heold min tela
ne sohte (s)earoniðas     ne me swor fela
aða on un(ri)ht     ic ðæs ealles mæg 2739
feorhbennum seoc      ge(fea)n habban
forðam me witan ne ðearf     waldend fira
morðorbealo maga     þonne min sceaceð
líf of lice     nu ðu lungre geong
hord sceawian      under harne stan. 2744
wiglaf leofa     nu se wyrm ligeð
swefeð sare wund     (si)nce bereafod
bio nu on ofoste      þ ic ærwelan
goldæht ongite     gearo sceawige
swegle searogimmas      þ ic ðy seft mæge 2749
æfter maððumwelan    (mi)n alætan
líf 7 leodscipe      þone ic longe heold:~
XXXVIII
ÐA  ic snude gefrægn    sunu wihstanes
æfter wordcwydum    wundum dryhtne.
hyran heaðosiocum     hringnet beran 2754
brogdne beadusercean    u{n}der beorges hrof.
geseah ða sigehreðig     þa he bi sesse geong.
magoþegn/ modig      maððumsigla fealo 190r
gold glitinian      grunde getenge
wundur on wealle      7 þæs wyrmes denn 2759
ealdes uhtflogan      orcas stondan
fyrnmanna fatu      feormendlease
hyrstum behrorene      Þær wæs helm monig
eald 7 omig      earmbeaga fela
searwum gesæled     sinc eaðe mæg 2764
gold on gr(und)[e]      gumcynnes gehwone
oferhigian     hyde se ðe wylle
swylce he siomian geseah    segn eallgylden
heah ofer horde      hondwundra mæst
gelocen leoðocræftum     of ðam leoman stód 2769
þ he þone grundwong     ongitan mea(hte)
wræ{t}e giondwlitan   næs ðæs wyrmes þ(ær)
onsyn ænig      ac hyne ecg fornam
ða ic (on) hlæwe gefrægn    hord reafian
eald ent(a) geweorc      anne mannan 2774
him on bearm hlo(don)      bunan 7 discas
sylfes dome    segn eac geno(m)
beacna beorhtost      bill ær gescod
ecg wæs iren      ealdhlafordes
þam ðara maðma    mundbora wæs 2779
longe hwile      ligegesan wæg
hatne for horde      hioroweallende
middelnihtum       /þ he morðre swealt 190v
ar wæs on ofoste     eftsiðes georn
frætwumgefyrðred     hyne fyrwet bræc 2784
hwæðer collenferð    cwicne gemette
in ðam wongstede     wedra þeoden
ellensiocne      þær he hine ær forlet.
he ða mid þam maðmum    mærne þioden
dryhten sinne      driorigne fand 2789
ealdres æt ende     he hine eft ongon
wæteres weorpan     oð þ wordes ord
breosthord þurhbræc.   <...>
gomel on giogoðe gold sceawode.
Ic ðara frætwa    frean ealles ðanc 2794
wuldurcyninge      wordum (sec)ge.
ecum dryhtne      þe ic her on starie
þæs ðe (ic) moste    minum leodum
ær swyltdæge    swylc ge(str)ynan
nu ic on maðma hord    minne be(bo)hte 2799
frode feorhlege      fremmað gena
(l)eoda þearfe     ne mæg ic her leng wesan.
hatað (h)eaðomære    hlæw gewyrcean.
beorhtne æfter bæle     æt brimes nosan.
se scel to gemyndum      minum leodum 2804
heah hlifian    on hrones næsse
þ hit sæliðend    syððan hatan
biowulfes biorh      ða ðe brentingas
ofer / floda genipu    feorran drifað 191r
dyde him of healse      hring gyldenne 2809
þioden þristhydig     þegne gesealde
geongum garwigan      goldfahne helm
beah 7 byrnan      het hyne brucan well.
þu eart endelaf    usses cynnes
wægmundinga      ealle wyrd fors{w}eo{p} 2814
mine magas    to metodsceafte
eorlas on elne      ic him æfter sceal
þ wæs þam gomelan    gingæste word.
breostgehygdum      ær he bæl cure
hate heaðowylmas     him of hwæðre gewát 2819
sawol secean      soðfæstra dóm.
[XXXVIIII]
Ða wæs gegongen    gum{an} unfrodum
earfoðlice      þ he on eorðan geseah
þone leofestan    lifes æt ende
bleate gebæran     bona swylce læg 2824
egeslic eorðdraca    ealdr(e) bereafod
bealwe gebæded     beahhordum leng
wyrm wohbogen      wealdan ne moste
ac him irenna      ecga fornamon
hearde heaðoscearde    homera lafe 2829
þ se widfloga     wundum stille
hreas on hrusan      hordærne neah
nalles / æfter lyfte    lacende. hwearf 191v
middelnih(tum)      maðmæhta wlonc
ansyn ywde     ac he eorðan gefeoll 2834
for ðæs hildfruman    hondgeweorce
huru þ on lande     lyt manna ðah
mægenagendra      mine gefræge
þeah ðe he dæda gehwæs    dyrstig wære
þ he wið attorsceaðan    oreðe geræsde 2839
oððe hringsele    hondum styrede
gif he wæccende    weard onfunde
buon on beorge      biowulfe wearð
dryhtmaðma dæl     deaðe forgolden
hæfde æghwæðre   ende gefered 2844
lænan lifes      næs ða lang to ðon
þ ða hildlatan     holt ofgefan
tydre treowlogan      tyne ætsomne
ða ne dorston ær    dareðum lacan
on hyra mandryhtnes      miclan þearfe 2849
ac hy scamiende      scyldas bæran
guðgewædu      þær se gomela læg
wlitan on wilaf      he gewergad sæt
feðecempa      frean eaxlum neah
wehte hyne wætre     him wiht ne speo{w} 2854
ne meahte he on eorðan     ðeah he uðe wel
on ðam frumgare      feorh gehealdan
ne ðæs wealdendes    wiht oncirran
wolde dóm/ (go)des    dædum rædan 192r
gumena gehwylcum      sw(a) he nu gen deð 2859
þa wæs æt ðam geong{an} grim 7swar(u)
eðbegete      þam ðe ær his elne forleas.
wiglaf maðelode     weohstanes sunu
sec{g} sarigferð   seah on unleofe
þ la mæg secgan    se ðe wyle soð specan 2864
þ se mondryhten     se eow ða maðmas geaf
eoredgeatwe      þe ge þær on standað.
þonne he on ealubence    oft gesealde
healsittendum      helm 7 byrnan
þeoden his þegnum    swylce he þrydlicost 2869
ower feor oððe neah    findan meahte
þ he genunga    guðgewædu
wraðe forwurpe.      ða hyne wig beget
nealles folccyning      fyrdgeste(allum)
gylpan þorfte     hwæðre him god uðe 2874
sigor(a) waldend      þ he hyne sylfne gewræc
ana mid ecge      þa him wæs elnes þearf.
Ic him lifwraðe      lytle meahte
ætgifan æt guðe   7 ongan swa þeah
ofer min gemet      mæges helpan. 2879
Symle wæs þy sæmra    þonne ic sweorde drep
ferhðgeniðlan      fyr unswiðor
weoll of gewitte      fergendra to lyt
þrong ymbe þeoden     þa hyne sio / (þ)rag becwom. 192v
hu sceal sincþego  7 swyrd(gifu) 2884
eall eðelwyn      eowrum cynne.
lufen alicgean      londrihtes mot
þære mægburge    monna æghwylc
idel hweorfan      syððan æðelingas
feorran gefricgean      fleam eowerne 2889
domleasan dæd     deað bið sella
eorla gehwylcum      þonne edwitlif
XL  
Heht ða þ heaðoweorc      to hagan biodan
up ofer ecgclif      þær þ eorlweorod
morgenlongne dæg    modgiomor sæt 2894
bordhæbbende      bega on wenum
endedogores     7 eftcymes
leofes. monnes      lyt swigode
niwra spella     se ðe næs gerád
ac he soðlice      sægde ofer ealle 2899
nu is wilgeofa      wedra leoda
dryhten geata      deaðbedde fæst
wunað wæl.reste    wyrmes dædum
him on efn ligeð    ealdorgewinna
siexbennum seoc      sweorde ne meahte 2904
on ðam aglæcean    ænige þinga
wunde gewyrcean      wiglaf siteð
ofer biowulfe      byre wihstanes
eorl ofer oðrum      unlifigendum
healdeð higemæðum   / (heafod)wearde 2909 193r
leofes 7 la(ð)es     nu y(s leodum) wen.
orleghwile     syððan und{y}r{ne}
froncu(m) 7 frysum     fyll cyninges
wide weorðeð     wæs sio wroht scepen
heard wið hugas     syððan higelac cwom 2914
faran flotherge      on fresn(a) land
þær hyne hetware    hilde gehnægdon
elne geeodon     mid ofermægene
þ se byrnwiga    bugan sceolde
feoll on feðan      nalles frætwe geaf 2919
ealdor dugoðe      us wæs a syððan
merewioingas      milts ungyfeðe.
Ne ic te swe(o)ðeode    sibbe oððe treowe
wihte ne wene     ac wæs wide cuð
þte ongenðio    ealdre besnyðede 2924
hæðce(n) hreþling    wið hrefnawudu
þa for on(med)lan    ærest gesohton
geata leode      guð-sci(l)fingas.
Sona him se froda      fæder ohthere(s)
eald 7 egesfull      hondslyht ageaf 2929
abreot brimwisan      bryda he{ro}de
gomela iomeowl(a)[n]    golde berofene
onelan modor    7 ohtheres
7 ða folgode      feorhgeniðlan
oð ðæt hi oðeodo(n)     earfoðlice 2934
in hrefnesholt      hlafordlease
besæt ða sinherge    sweorda lafe
wundum werge      / (wean o)ft gehet 193v
earmre teohhe      on(d longe) niht
cwæð he on mergenne    meces ecgum 2939
getan wolde    sum on galgtreowu{m}
<fuglum> to gamene     frofor eft gelamp
sarigmodum     somod ærdæge
syððan hie hygelaces       horn 7 byman
gealdor ongeaton      þa se goda cóm 2944
leoda dugoðe      on last faran.
XLI
Wæs sio swatswaðu    swona 7 geata
wælræs weora     wide gesyne
hu ða folc mid him    fæhðe towehton.
gewat him ða se goda    mid his gædelingum 2949
frod felageomor      fæsten secean
eorl ongenþio      ufor oncirde
hæfde higelaces    hilde gefrunen
wlonces wigcræft     wiðres (n)e truwode
þ he sæmannum    onsacan mihte 2954
heaðoliðendum      hord forstandan
bearn 7 bryde      beah eft þonan.
eald under eorðweall     þa wæs æht boden
sweona leodum segn      higelace{s}.
freoðowong þone    for{ð} ofereodon 2959
syððan hreðlingas     to hagan þrungon
þær wearð ongenðiow    ecgum sweord{an}
blondenfexa     on bid wrecen
þ se þeodcyning    ðafian sceolde
eafores / anne dóm     hyne yrringa 2964 194r
wulf wonreðing      wæpne geræhte
þ him for swenge    swat ædrum sprong
forð under fexe     næs he forht swa ðeh
gomela scilfing      ac forgeald hraðe
wyrsan wrixle      wælhlem þone 2969
syððan ðeodcyning    þyder oncirde.
Ne meahte se snella      sunu wonredes
ealdum ceorle     hondslyht giofan
ac he him on heafde      helm ær gescer
þ he blode fah    bugan sceolde 2974
feoll on foldan      næs he fæge þa git
ac he hyne gewyrpte     þeah ðe him wund hrine
let se hearda      higelaces þegn
brade mece      þa his broðor læg
ealdsweord eotonisc      entiscne helm 2979
brec(an) ofer bordweal     ða gebeah cyning
folces hyrde      wæs in feorh dropen.
ða wæron monige     þe his mæg wriðon
ricone arærdon     ða him gerymed wearð
þ hie wælstowe     wealdan moston 2984
þenden reafode    rinc oðerne
nam on ongenðio      irenbyrnan
heard swyrd hilted      7 his helm somod
hares hyrste      higelace bær
he <ðam> frætwum feng    7 him fægre gehet 2989
leana <mid> / leodum     7 gelæst{e} swa 194v
geald þone guðræs    geata dryhten
hreðles eafora      þa he to ham becóm
iofore 7 wulfe      mid ofermaðmum
sealde hiora gehwæðrum     hund þusenda 2994
landes 7 locenra beaga     ne ðorfte him ða lean oðwitan
mon on middangearde    syðða{n} hie ða mærða geslogon.
7 ða iofore forgeaf    angan dohtor
hamweorðunge      hyldo to wedde 2998
þ ys sio fæhðo    7 se feondscipe
wælnið wera   ðæs ðe ic<wean> hafo
þe us seceað to     sweona leoda
syððan hie gefricgeað    frean userne
ealdorleasne      þone ðe ær geheold 3003
wið hettendum      hord (7) rice
æfter hæleða hryre     hwate scildingas
folcred fremede.      oððe furður gen
eorlscipe efnde      me is ofost betost
þ we þeodcyning    þær sceawian 3008
7 þone gebringan     þe us beagas geaf
on ádfære      ne scel anes hwæt
meltan mid þam modigan     ac þær is maðma hord
gold unrime      grimme gecea<po>(d)
7 nu æt siðestan    sylfes feore 3013
beagas <geboh>te;     þa sceall brond fretan
æled þeccean     / nalles eorl wegan 195r
maððum to gemyndum     ne mægð scyne
habban on healse      hringweorðunge
ac sceal geomormod     golde bereafod 3018
oft nalles æne     elland tredan
nu se herewisa      hleahtor alegde
gamen 7 gleodream     forðon sceall gar wesan
monig morgenceald      mundum bewunden
hæfen on handa     nalles hearpan sweg 3023
wigend weccean      ac se wonna hrefn
fús ofer fægum    fela reordian
earne secgan     hu him æt æte speow
þenden he wið wulf    wæl reafode.
swa se secg hwata      secggende wæs 3028
laðra spella      he ne leag fela
wyrda ne worda.      weorod eall aras
eodon unbliðe      under earna næs
wollenteare      wundu[r] sceawian
fundon ða on sande    sawulleasne 3033
hlimbed healdan      þone þe him hringas geaf
ærran mælum     þa wæs endedæg
godum gegongen      þ se guðcyning
wedra þeoden      wundordeaðe swealt
ær hi þær gesegan    syllicran wiht 3038
wyrm on wonge      wiðerræhtes þær
laðne licgean      wæs se legdraca
grimlic gry<regiest>  / gledum beswæled 195v
se wæs fiftiges    fotgemearces
lang on legere      lyftwynne heold 3043
nihtes hwilum      nyðer eft gewat
dennes niosian      wæs ða deaðe fæst
hæfde eorðscrafa    ende genyttod
him big stodan      bunan 7 orcas
discas lagon    7 dyre swyrd 3048
omige þurhetone     swa hie wið eorðan fæðm
þusend wintra      þær eardodon.
þonne wæs þ yrfe    eacencræftig
iumonna gold      galdre bewunden
þ ðam hringsele    hrinan ne moste 3053
gumena ænig      nefne god sylfa
sigora soðcyning    sealde þam ðe he wolde
he is manna gehyld      hord openian
efne swa hwylcum manna    swa him gemet ðuhte:~
XLII
Þa wæs gesyne    þ se sið ne ðah 3058
þam ðe unrihte    inne gehydde
wræce under wealle     weard ær ofsloh
feara sumne      þa sio fæhð gewearð
gewrecen wraðlice     wundur hwar þonne
eorl ellenróf      ende gefere. 3063
lifgesceafta      þonne leng ne mæg
mon mid his [m]{æ}gum     meduseld buan
swa wæs biowulfe.   /þa he biorges weard 196r
sohte searoniðas     seolfa ne cuðe
þurh hwæt his worulde gedal    weorðan sceolde.   3068
swa hit oð domes dæg    diope benemdon
þeodnas mære     þa ðæt þær dydon
þ se secg wære    synnum scildig
hergum geheaðerod     hellbendum fæst
wommum gewitnad      se ðone wong str{u}de 3073
næs he goldhwæte    gearwor hæfde
agendes est      ær gesceawod.
wigláf maðelode     wihstanes sunu
oft sceall eorl monig     anes willan
wræc adreog{an}     swa us geworden is 3078
ne meahton we gelæran    leofne þeoden
rices hyrde      ræd ænigne
þ he ne grette    goldweard þone
lete hyne licgean      þær he longe wæs
wicum wunian      oð woruldende 3083
heoldon heahgesceap     hord ys gesceawod
grimme gegongen      þ gifeðe <wæs>
to swið þe ðone <..>   þyder ontyhte.
Ic wæs þær inne    7 þ eall geondseh
recedes geatwa      þa me gerymed wæs 3088
nealles swæslice    sið alyfed
inn under eorðweall     ic on ofoste gefeng
micle mid mundum      mægenbyrðenne
hordgestreona      hider / ut ætbær 196v
cyninge minum      cwico wæs þa gena 3093
wis 7 gewittig      worn eall gespræc
gomol on gehðo      7 eowic gretan het
bæd þ ge geworhton    æfter wines dædum
in bælstede      beorh þone hean
micelne 7 mærne     swa he manna wæs 3098
wigend weorðfullost    wide geond eorðan
þenden he burhwelan    brucan moste.
Uton nu efstan      oðre <siðe>
seon 7 secean      <on> searogeþræc
wundur under wealle     ic eow wisige 3103
þ ge genoge    neon sceawiað
beagas 7 brad gold     sie sio bær gearo
ædre geæfned     þonne we ut cymen
7 þonne geferian    frean userne
leofne mannan      þær he longe sceal 3108
on ðæs waldendes    wære geþolian.
het ða gebeodan     byre wihstanes
hæle hildedior     hæleða monegum
boldagendra      þ hie bælwudu
feorran feredon      folcagende 3113
godum togenes      nu sceal gled fretan
weaxan wonna leg      wigena strengel
þone ðe oft gebád    isernscure
þonne stræla storm   strengum gebæded
scoc ofer scildweall     sceft nytte heold 3118
fæ[ð]ergearwum fús     flane fulleode.
huru se snotra      sunu wihstanes
acigde of corðre     / cyniges þegnas 198r
s[yf]on[e] <tosom>[n]e   þa selestan
eode eahta sum      under inwithróf 3123
(h)ilderinc sum  on handa bær
æledleoman.      se ðe on orde geong
næs ða on hlytme     hwa þ hord strude
syððan orwearde    ænigne dæl
secgas gesegon     on sele wunian 3128
læne licgan      lyt ænig mearn
þ hi ofostli(c)<e>   ut geferedon
dyre maðmas      dracan ec scufun
wyrm ofer weallclif     leton weg niman
flod fæðmian    frætwa hyrde 3133
þ wæs wundengold  on wæn hladen
æghwæs unrim     æþelinge boren
har{um} hilde <..>,     to hrones næsse:~
XLIII
Him ða gegiredan    geata leode
ád on eorðan      unwaclicne 3138
helm{um} behongen   hildebordum
beorhtum byrnum      swa he bena wæs
alegdon ða tomiddes    mærne þeoden
hæleð hiofende     hlafor[d] leofne
ongunnon þa on beorge    bælfyra mæst. 3143
wigend weccan     w(ud<u>r)éc astah
sweart ofer swi{o}ðole   swogende l(e{g})
(wop)e bewunden      windblond gelæg
þ he ða bánhús    gebrocen hæfd[e]
hat on hreðre      higum unrote 3148
modceare mændon     mondryhtnes (cw<e>a)lm
swylce giomorgyd /    <Ge>at<isc> anmeowle 198v
<biowulfe brægd>   bundenheorde
<sa>ng sorgcearig    sælðe geneah<he>
þ hio hyre <hearmda>gas   hearde ond<r>ede 3153
wælfylla wo{r}n      [w]erudes egesan
hyðo 7 hæf<t>nyd   heofon rece swealg
geworhton ða      wedra leode
hlæo on h<o>e     se wæs heah 7 brad
<w>ægliðendum       wide gesyne 3158
7 beti<m>bredon   on tyn dagum
beadurofes becn      bronda laf
wealle beworhton      swa hyt weorðlicost
foresnotre men      findan mihton
hi on beorg dydon      beg 7 siglu 3163
eall swylce hyrsta      swylce on horde ær
niðhedige men      genumen hæfdon
forleton eorla gestreon    eorðan healdan
gold on greote      þær hit nu gen lifað
eldum swa unnyt      swa hyt <ære>r wæs. 3168
þa ymbe hlæw riodan     hildedeore
æþelinga bearn     ealra twelfa
woldon <cearge> cwiðan     kyning mænan
wordgyd wrecan      7 ymb we<r> sprecan
eahtodan eorlscipe      7 his ellenweorc 3173
duguðum demdon      swa hit ged<efe> [bi]ð
þ mon his winedryhten     wordum herge
ferhðum freog[e]     (þonne) he forð scile
of l{i}chaman      <læded> weorðan
swa begnornodon      geata leode 3178
hlafordes <hry>re      heorðgeneatas
cwædon þ he wære    wyruldcyning
manna mildust    7 (mon[ðw]ær)ust
leodum liðost      7 lofgeornost.